Od 17 listopada można zastrzec numer PESEL. Ma to m.in. zapobiec wyłudzaniu środków finansowych poprzez zaciąganie np. kredytu na inną osobę bez jej wiedzy i zgody. Wielu Polaków już zdążyło zastrzec swój PESEL przez aplikację mObywatel albo w stosownych instytucjach. Niektórzy potrafili stać w tym celu w kolejkach. Tymczasem okazuje się, że zastrzeżenie numeru PESEL może też nieść kłopoty.
Rośnie liczba osób zastrzegających numery PESEL
Od 1 czerwca 2024 roku podmioty takie jak banki, instytucje kredytowe lub notariusze przed zawarciem umowy lub podjęciem czynności będą musiały sprawdzać w rejestrze, czy PESEL danej osoby został zastrzeżony. Ustawa stanowi, że obywatele nie będą obciążani za zobowiązanie, które zostało zaciągnięte bez ich wiedzy mimo istniejącego zastrzeżenia.
Przepisy umożliwiające zastrzeżenie PESEL zawarte są w ustawie o zmianie niektórych ustaw w związku z ograniczaniem niektórych skutków kradzieży tożsamości. Ustawa weszła już w życie i już obecnie można dokonać zastrzeżenia swojego numeru ewidencji ludności, ale skutki to zastrzeżenie będzie miało dopiero od połowy 2024 r. Skutkiem zastrzeżenia PESEL ma być uniemożliwienie zaciągania np. kredytów z wykorzystaniem wykradzionych danych osobowych.
Od 17 listopada do 26 listopada swoje numery PESEL zastrzegło ponad 317 tysięcy osób. 4 grudnia tych osób było już łącznie 714,6 tysięcy - informuje Sebastian Bukowski, dyrektor Pionu Operacji i Cyberbezpieczeństwa w Centralnym Ośrodku Informatyki.
Będą problemy z uzyskaniem kredytu
- Efektem takich przepisów będzie obligatoryjna weryfikacja przez banki tego, czy klient ma zastrzeżony PESEL. Jeśli okaże się, że numer jest zastrzeżony, klient nie powinien dostać kredytu – powiedziała powiedziała PAP wiceprezes Związku Banków Polskich Agnieszka Wachnicka.
Dodała, że zastrzeżenie PESEL będzie miało także konsekwencje przy wypłacie większych kwot w bankach. - Jeśli klient będzie miał zastrzeżony PESEL, to nie będzie mógł w ciągu jednego dnia wypłacić w oddziale banku kwoty większej niż trzykrotność minimalnego wynagrodzenia (tj. ok 12,7 tys. w 2024 roku). To ograniczenie zostało wprowadzone, aby chronić osoby, które padają ofiarą przestępstw – chodzi np. o tzw. metodę na wnuczka – i które wskutek działań oszustów zgłaszają się do banków, aby wypłacić pieniądze – stwierdziła wiceprezes ZBP.
Zaznaczyła, że regulacje związane z zastrzeżeniem PESEL odnoszą się także do zawarcia umowy rachunku oszczędnościowego i rozliczeniowego, świadczenia usług płatniczych, zawarcia umowy pożyczki i leasingu. W każdym z tych przypadków bank powinien odmówić zawarcia umowy, jeśli po sprawdzeniu okaże się, że klient będzie miał zastrzeżony PESEL.
Bank może odmówić wypłaty środków
- Zawarcie umowy będzie, co do zasady, możliwe bezpośrednio po odwołaniu zastrzeżenia PESEL. Nieco inaczej będzie wyglądać sytuacja w przypadku chęci wypłaty w oddziale banku kwoty przekraczającej trzykrotność minimalnego wynagrodzenia. Jeśli do banku zgłosi się klient, który ma zastrzeżony PESEL, bank odmówi wypłaty środków. Nawet jeśli klient od razu zdejmie zastrzeżenie PESEL, to i tak będzie ono skuteczne dopiero po 12 godzinach – po takim czasie klient będzie mógł wypłacić wnioskowaną kwotę. Jeśli zatem planujemy wypłatę większej kwoty w oddziale banku, należy pamiętać o tym, aby przed wizytą w banku zdjąć zastrzeżenie PESEL – powiedziała Wachnicka.
- Cała operacja – zastrzeżenia i odwołania zastrzeżenia PESEL – będzie docelowo możliwa do przeprowadzenia w aplikacji mObywatel. To oznacza, że klient będzie mógł przed wizytą w banku odwołać zastrzeżenie numeru, zawrzeć umowę, a po wyjściu z placówki zastrzec numer na nowo – dodała.
Wiceprezes dodała, że przepisy dotyczące zastrzegania PESEL będą miały wpływ wyłącznie do nowo zawieranych umów. Wyjątkiem będą takie zmiany w obowiązujących umowach, które prowadzą do zwiększenia zadłużenia (np. aneks do umowy podwyższający kwotę kredytu). Wówczas również będzie wymagana weryfikacja zastrzeżenia. Tym samym ewentualne dochodzenie roszczeń czy sprzedaż wierzytelności bankowych w przypadku umów zawartych przed końcem czerwca 2024 r. będzie się odbywać na dotychczasowych zasadach.
ja
Czytaj także:
Inne tematy w dziale Gospodarka
