Proces starzenia się jest bardzo powszechny i dotyczy wszystkich społeczeństw. Jednak opinia o tym, kto jest seniorem zmienia się na przestrzeni lat.
Kiedy zaczyna się starość?
W starożytności, kiedy człowiek kończył 35-40 lat mówiło się, że przekroczył granicę pomiędzy między wiekiem średnim a starością. Działo się tak, bo ludzie nie tylko krócej żyli, ale również szybciej zapadali na choroby i stawali się niesprawni i niedołężni. Obecnie w krajach rozwiniętych ludzie przeżywają 70–90 lat. Za początek starości według WHO uznaje się ukończenie 60 lat, natomiast według ONZ jest to 65. rok życia.
W odbiorze społecznym odbiorze i naukowym znaczeniu za człowieka starego zwykle uważana jest osoba w wieku 65–70 lat i więcej. Przy czym senior seniorowi „nierówny”, bo mocno dojrzały wiek podzielony jest na etapy. Pierwszy z nich to wiek podeszły albo tzw. wczesna starość i obejmuje osoby pomiędzy 60-75 rokiem życia. Potem jest wiek starczy, nazywany również późną starością, dotyczący seniorów między 75-90 rokiem życia. I wreszcie wiek sędziwy, określany również długowiecznością, dotyczący seniorów powyżej 90 roku życia.
Polacy liczą, że dożyją osiemdziesiątki
A jak to jest w Polsce? Autorzy raportu „Długie jutro”, przeprowadzonego na zlecenie Grupy Nationale-Nederlanden, przejście na emeryturę zakwalifikowali jako jedno z najważniejszych wydarzeń w życiu. Respondenci, którzy wzięli udział w badaniu uznali, że o starości można mówić, gdy skończy się 76 lat, niezależnie od płci. Osoby, które już nie pracują zawodowo i są na emeryturze za początek starości uważają dopiero 83. rok życia.
Osoby, które dopiero przejdą na emeryturę przewidują dożycie do 88 lat, jednak realnie oceniają, że przeżyją 80 lat. Inaczej myślą obecni emeryci. Dla nich, co wynika z raportu celem jest 90-tka, ale przewidują raczej perspektywę dożycia do 85. roku życia. Jak podaje GUS, w 2022 r. przeciętne trwanie życia mężczyzn w Polsce wyniosło 73,4 roku, natomiast kobiet 81,1 roku.
Autorzy badania zapytali, czy mieszkańcy poszczególnych krajów są gotowi na długowieczność. Z odpowiedzi wynika, że w kontekście gotowości na długie życie Polska plasuje się na 8. miejscu wśród państw biorących udział w badaniu – 39 proc. respondentów wskazało, że są całkowicie lub bardzo na nią przygotowani. Najbardziej gotowi na życie po osiemdziesiątce, a nawet dziewięćdziesiątce są mieszkańcy Rumunii (73 proc.), Hiszpanii (60 proc.) oraz Grecji (50 proc.). Najmniej w roli osób w starszym wieku widzą się mieszkańcy Turcji (33 proc.) i, o dziwo, Japonii (20 proc.), która słynie ze stulatków z wyspy Okinawa.
Rodzina i znajomi to ważny czynnik długowieczności
Z raportu wynika, że Polacy mają dużą świadomość tego, że należy dbać o relacje i je pielęgnować. Jak odpowiadali, są one jedną z „najpewniejszych i najlepszych inwestycji na przeżycie długiego i wartościowego życia”. Ciekawym wnioskiem, płynącym z raportu jest informacja, że ponad trzy czwarte respondentów z Polski czuje się częścią jakiejś społeczności, a blisko trzy czwarte poświęca dużo czasu przyjaciołom. Z kolei niemal 60 proc. deklaruje, że ma wielu znajomych, zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym. Od lat naukowcy podkreślają, że bliskie i dobre relacje z rodziną i przyjaciółmi są jednym z ważnych czynników długowieczności.
Według ONZ jednym z wyznaczników procesu starzenia się jest starość demograficzna. Społeczeństwo uważa się za stare, kiedy odsetek osób powyżej 65. roku przekracza 7 proc. Zgodnie z prognozami Głównego Urzędu Statystycznego w 2030 roku w Polsce będzie mieszkało prawie 11 milionów osób starszych, to o 11 proc. więcej niż w 2021 roku.
Tomasz Wypych
Czytaj także:
Inne tematy w dziale Społeczeństwo
