Główny Urząd Statystyczny co pięć lata bada zaangażowanie Polaków w wolontariat. Najnowsze dostępne dane pokazują, że w I kwartale 2022 r. w wolontariat było zaangażowanych blisko 8,5 miliona osób zamieszkujących w Polsce. To 28,4 proc. osób w wieku 15-89 lat. Poprzednie badanie wykonane w I kwartale 2016 r. pokazało, że odsetek osób angażujących się w działania społeczne był wyższy i wynosił 35 proc.
Kto najbardziej angażuje się w wolontariat
Warto wiedzieć, że dokładny pomiar skali wolontariatu jest trudny, co podkreśla przygotowany dla ONZ raport State of the World’s Volunteerism (2022). Na podstawie statystyk z lat 2010-2019 z kilkudziesięciu krajów wyliczono, że w ujęciu globalnym odsetek osób powyżej 15 lat angażujących się w wolontariat wynosi prawie 15 proc. ludności świata. W raporcie podkreślono, że większość wolontariatu jest organizowana indywidualnie.
Im starsi wolontariusze, tym więcej czasu poświęcają na prace społeczne. Osoby w wieku 65-89 lat – średnio 13 godz. miesięcznie, osoby młodsze (15-24 lata) – 7 godz. Największe zaangażowanie w wolontariat wykazały osoby z wykształceniem średnim zawodowym (11 godz. miesięcznie) oraz z wykształceniem wyższym – 10 godz. W ramach indywidualnego wolontariatu najczęściej świadczona była pomoc sąsiedzka (22 proc. wszystkich wolontariuszy), a najrzadziej była to praca na rzecz środowiska naturalnego (1,9 proc.).
Ponad 3 mld ludzi na świecie komuś pomogły
Prawie co trzeci wolontariusz (30,3 proc.) deklarował, że poświęcał swój wolny czas na wykonywanie prac prostych. Natomiast blisko jedna czwarta wolontariuszy angażowała się w prace wymagające kwalifikacji z dziedzin społeczno-prawnych oraz w podobnej skali świadczona była nieodpłatna praca z zakresu opieki osobistej. Średni czas poświęcany na pracę społeczną przez poszczególne osoby różnił się ze względu na rodzaj wykonywanych czynności. Najbardziej czasochłonne były prace z zakresu opieki osobistej oraz dotyczące pomocy domowej.
Z badania World Giving Index, przeprowadzanego corocznie przez Charities Aid Foundation, wynika, że w 2020 r. ponad 3 mld ludzi na świecie komuś pomogły. W Polsce wyjątkowym momentem organizowania pomocy na dużą skalę był wybuch wojny w Ukrainie. Odsetek polskich gospodarstw domowych, które udzieliły pomocy mieszkańcom Ukrainy w I kwartale 2022 r. wyniósł 70,3 proc. Dominowało przekazywanie darów rzeczowych oraz pomoc pieniężna.
Wolontariat dobrze wygląda w CV
Inne badanie, przeprowadzone przez Szlachetną Paczkę, pokazuje, że Polacy mają świadomość korzyści, jakie płyną z udziału w wolontariacie. Prawie połowa z nas (48 proc.) badanych uważa, że wpis o wolontariacie w CV zwiększa szanse na rynku pracy, a 86 proc. jest zdania, że wolontariat pomaga nabrać doświadczenia i kompetencji. Natomiast 86 proc. jest przekonanych, że bycie wolontariuszem to powód do dumy.
Jednocześnie niemal połowa badanych (44 proc.) nie potrafi wskazać żadnej organizacji, która oferuje wolontariat. Powodów wciąż niskiego zaangażowania społecznego w wolontariat jest jednak więcej. Barierą staje się często brak czasu oraz – w dużej mierze mylne – wyobrażenia na temat sylwetki wolontariusza. Tymczasem 61 proc. organizacji w Polsce angażuje w sposób regularny lub akcyjny wolontariuszy. To ponad 40 tys. fundacji, stowarzyszeń i innych organizacji pożytku publicznego rozsianych nawet w najdalszych zakątkach kraju, nie tylko w obrębie dużych miast. Zdaniem 2 proc badanych barierą jest natomiast nie tyle nieznajomość organizacji, ile brak wiedzy o tym, jak zgłosić się do wolontariatu.
Tomasz Wypych
Czytaj także:
Inne tematy w dziale Społeczeństwo
