Naukowcy są zgodni, że pandemia COVID-19 była rzadkim naturalnym eksperymentem, jakim została poddana ludzkość. Cały czas badają, jaki wpływ wywarła na zdrowie, szczególnie zdrowie dzieci.
Właśnie ustalono, że zmieniła skład mikroflory u dzieci. Dzieci, których pierwsze lata życia przypadły na pandemię koronawirusa, mają mniej zróżnicowaną florę bakteryjną jelit niż dzieci urodzone wcześniej. Zanim przedstawimy wyniki badania opublikowanego w renomowanych czasopiśmie Scientific Reports przez naukowców z Nowego Jorku i Los Angeles przypomnijmy, czym jest mikroflora i dlaczego jest taka ważna.
Czym jest mikroflora?
Mikrobiota jelitowa, tradycyjnie nazywa mikroflorą jelitową albo florą bakteryjną jelit, to zespół mikroorganizmów (tzw. mikrobiom), głównie bakterii, tworzący w układzie pokarmowym skomplikowany system. W przewodzie człowieka żyje ogromna liczba mikroorganizmów w ilości od 106 do 1012 w 1 g treści, w zależności od odcinka m.in. jelita cienkiego i jelita grubego. Największą aktywność, liczebność i zróżnicowanie wykazują te zamieszkujące jelito grube. Szacuje się, że występuje tam od 500 do 1000 gatunków należących do 45 rodzajów i 17 rodzin drobnoustrojów. Przez lata szacowano, że ludzie żyją z liczbą komórek bakteryjnych dziesięciokrotnie przewyższającą liczbę komórek ludzkich. Wszystko jednak wskazuje na to, że najbardziej prawdopodobny stosunek wynosi około 1:1.
Relacje między gospodarzem, czyli człowiekiem, a mikroflorą bakteryjną to w dużym stopniu współpraca, bo mikroorganizmy spełniają wiele pożytecznych funkcji: fermentacja pewnych składników pokarmowych, stymulacja systemu odpornościowego w zwalczaniu drobnoustrojów chorobotwórczych, regulacja rozwoju jelit, produkcja witamin (biotyna i witamina K) i produkcja hormonów. W pewnych warunkach niektóre gatunki mikroflory bakteryjnej jelit mogą powodować stany chorobowe, a także przyczyniać się do powstawania nowotworów. Mikrobiom przewodu pokarmowego, regulowany przez skład diety i stan odżywienia, wpływa na utrzymywanie prawidłowego funkcjonowania mózgu.
Pandemia wpłynęła na zdrowie dzieci
Wróćmy do badania. Pokazało ono, że w próbkach pobranych od dzieci w czasie pandemii znajdowało się mniej różnorodnych szczepów bakterii jelitowych. Autorzy badania wskazują, że takie zmiany we florze bakteryjnej mogą być spowodowane specyficznymi zachowaniami, jakie wymusiła na opiekunach dzieci pandemia i wynikającymi z tego zmianami w środowisku, w którym te dzieci się znajdowały w najwcześniejszym etapie swojego życia, kiedy flora bakteryjna kształtuje się najdynamiczniej. Dzieci więcej czasu spędzały w domu, a mniej z rówieśnikami; wzmożona była higiena.
- Pandemia COVID-19 była rzadkim naturalnym eksperymentem, który pozwolił zrozumieć, jak otoczenie społeczne kształtuje mikroflorę dzieci. To badanie jest kolejnym elementem w coraz bardziej rosnącym polu wiedzy na temat tego, w jaki sposób środowisko społeczne dzieci wpływa na ich mikrobiom – mówi Sarah C. Vogel, jedna z wiodących autorek artykułu.
Zaskakujące wyniki badań
Na potrzeby swojego badania naukowcy porównali dwie grupy próbek kału pochodzących od rocznych dzieci – próbki pobrane przed pandemią oraz te pobrane w okresie od marca do grudnia 2020 r. Choć, jak przyznają autorzy, trudno na podstawie tych wyników wnioskować na temat długoterminowych konsekwencji zdrowotnych dla dzieci, to generalnie większą różnorodność mikrobów jelitowych można powiązać ze stanem zdrowia, korzyści zostały już potwierdzone w badaniach u dorosłych.
Analogiczne dane dla dziecięcej populacji prezentują się jednak nie tak jednoznacznie – niektóre z nich wykazują pozytywną zależność pomiędzy zmniejszoną ilością szczepów bakterii jelitowych a skłonnością do astmy, atopowego zapalenia skóry czy nawet cukrzycy typu I, podczas gdy inne badania nie znajdują takich prawidłowości.
- Wiemy, że u dorosłych mniejsza różnorodność mikrobioty jelitowej jest powiązana z gorszym zdrowiem – zarówno fizycznym, jak i psychicznymi. Jednak potrzebujemy więcej badań nad tym, jak rozwój flory bakteryjnej w okresie dziecięcym i otoczenie w najwcześniejszym okresie życia kształtują te zależności - podsumowuje prof. Natalie Brito, wiodąca autorka publikacji.
Tomasz Wypych
Fot. commons.wikimedia.org
Czytaj dalej:
Inne tematy w dziale Rozmaitości
