Ze względu na zmniejszoną produkcję na świecie cukier powoli staje się towarem strategicznym. Dlatego właśnie od kilku lat utrzymuje się silna tendencja wzrostowa cen. UOKiK interweniował u jednego z największych producentów cukru w Polsce. Spółka Pfeifer&Langen Polska wymagała bowiem, by rolnicy kupowali nasiona buraków cukrowych wyłącznie od niej.
Dlaczego rosną ceny cukru
Według Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, w sezonie cukrowniczym 2022/2023 produkcja cukru z buraków cukrowych w Polsce osiągnęła poziom 2007,6 tys. ton i była o 12,7 proc. mniejsza niż w sezonie 2021/2022. Dlatego rosną ceny. Główny Urząd Statystyczny podaje, że średnia cena detaliczna cukru w 2023 roku wyniosła 6,32 zł/kg, aż o 83 proc. więcej niż przed rokiem. Na świecie także nie jest tanio. Kontrakt na cukier na londyńskiej giełdzie odnotował wartość najwyższą od 11 lat, na giełdzie w USA cena była najwyższa od 2016 roku.
W Polsce branża daje zatrudnienie ponad 3,5 tys. osobom pracującym w cukrowniach. Produkcją cukru zajmują się cztery firmy zrzeszone w Związku Producentów Cukru – Krajowa Spółka Cukrowa S.A., Südzucker Polska S.A. oraz Nordzucker Polska S.A. oraz Pfeifer & Langen Polska S.A. Działaniom producentów przyjrzał się Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. I miał zastrzeżenia co do postanowień w umowach z rolnikami, zgodnie z którymi plantatorzy mogli kupować nasiona buraków cukrowych wyłącznie od Pfeifer & Langen. W przypadku użycia innych nasion spółka zastrzegła sobie prawo odmowy odbioru buraków. Takie działania mogły stanowić przejaw nieuczciwego wykorzystywania przewagi kontraktowej przez spółkę.
Interwencja u jednego z największych producentów cukru
W odpowiedzi na zastrzeżenia UOKiK firma zadeklarowała chęć współpracy z Urzędem, który zobowiązał spółkę do zmiany praktyk i umożliwienia zakupu rolnikom również innych odmian nasion dopuszczonych do obrotu w Polsce, których jakość zostanie potwierdzona odpowiednimi dokumentami. Prezes UOKiK wydał decyzję zobowiązującą Pfeifer&Langen do wykonania zobowiązania.
- To bardzo dobra informacja dla rolników hodujących buraki cukrowe, którzy będą mieli dostęp do szerszej oferty nasion i możliwość dostosowania ich do rodzaju gleby czy lokalnych warunków pogodowych. Taka zmiana praktyki, do której spółka została zobowiązana, jest korzystna również dla plantatorów, którzy teraz będą mogli nabywać nasiona nie tylko od Pfeifer&Langen, ale również od innych dystrybutorów – mówi Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.
Dobre wiadomości dla plantatorów buraków
Zgodnie z nałożonym zobowiązaniem Pfeifer&Langen wraz z przedstawicielami dostawców buraków cukrowych ustalą listę odmian nasion, którą rolnicy będą mogli zakupić nie tylko od spółki, ale również od producenta lub profesjonalnego dystrybutora materiału siewnego. Możliwy będzie także zakup odmian nasion spoza tej listy pod warunkiem ich wcześniejszego zgłoszenia Pfeifer&Langen, o ile zostały dopuszczone do obrotu na terytorium Polski, zarejestrowane we właściwym rejestrze krajowym lub zagranicznym, a także zostały wyprodukowane z wykorzystaniem zapraw dopuszczonych w Polsce i kupione bezpośrednio od producenta lub profesjonalnego dystrybutora. Rolnicy będą mieli obowiązek zgłosić wcześniej chęć takiego zakupu do Pfeifer&Langen oraz przedstawić dokumenty potwierdzające spełnienie powyższych warunków.
Będą musieli również złożyć oświadczenie o wyborze sposobu zakupu nasion w terminie co najmniej 30 dni od opublikowania przez Pfeifer&Langen listy odmian lub zawarcia umowy kontraktacji dla rolników, którzy zawarli tego typu kontrakty już po opublikowaniu listy odmian. Przedsiębiorca ma czas na realizację zobowiązania do końca 2023 r. co oznacza, że rolnicy będą mieli większy wybór odmian nasion przed najbliższym terminem siewu buraków. Spółka Pfeifer&Langen będzie musiała również złożyć Prezesowi UOKiK raport z wykonanego zobowiązania. Prezes UOKiK wezwał pozostałych krajowych producentów cukru do dostosowania swoich umów do standardu wyznaczonego decyzją wydaną wobec Pfeifer&Langen.
Tomasz Wypych
Czytaj także:
Inne tematy w dziale Gospodarka
