Duże zmiany czekają pacjentów od 1 lipca. Drożeje popularny lek przeciw cukrzycy, stosowany również na odchudzanie oraz znika popularny rodzaj recept.
Ministerstwo Zdrowia opublikowało nową listę leków refundowanych. Wynika z niej, że od 1 lipca pacjenci dopłacą więcej do 358 leków, środków specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych, a mniej w przypadku 358 specyfików i wyrobów medycznych. Do wykazu dodano 50 nowych produktów bądź wskazań. Zmiany dotyczą m.in. refundacji leków na nadciśnienie tętnicze, szpiczaka plazmocytowego i depresję lekooporną.
Problem z dostępnością leku na cukrzycę
I chociaż zmiany dotyczą kilkuset preparatów, to największe zainteresowanie wzbudzi z pewnością podwyższona odpłatność za lek stworzony do leczenia cukrzycy typu 2, ale masowo zażywany przez wszystkich, którzy chcą zrzucić zbędne kilogramy. Z tego powodu Ozempic, bo o ten lek chodzi, jest tak popularny, że aby go dostać, należy zapisywać się w aptece w kolejce albo mieć dużo szczęścia, by na niego trafić.
Ozempic (semaglutidum) należy do tzw. analogów glukagonopodobnego peptydu 1 (GLP-1) i stabilizuje poziom glukozy we krwi jednocześnie nie zwiększając ryzyka spadku cukru. Cukrzyca typu 2 jest przewlekłą chorobą, która może prowadzić do kalectwa z powodu powikłań, a nawet przedwczesnej śmierci. Szacuje się, że w Polsce choruje na nią ponad 1,2 mln osób. Zastosowanie leku pozwala u chorych na cukrzycę typu 2, leczonych wcześniej insuliną, zmniejszyć dawki i uprościć insulinoterapię, możliwe jest nawet odstawienie insuliny.
Chorzy, którzy mają wskazania do terapii tym lekiem, kupują go z refundacją na NFZ. Pacjenci płacą za niego tylko 30 proc. ceny, pozostałą część dopłaca NFZ. Refundacja dotyczy konkretnych wskazań ustalanych przez niezależne od NFZ instytucje. Bierze się pod uwagę korzyści zdrowotne, bezpieczeństwo stosowania leków u konkretnych pacjentów i koszty leku. Wskazaniem są m.in. cukrzyca typu 2 u pacjentów leczonych co najmniej dwoma lekami hipoglikemizującymi, z wynikiem hemoglobiny glikowanej powyżej 7,5 proc., z otyłością I, II i III stopnia i z bardzo wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym.
Nowa cena za Ozempic
Jednak często lek jest przepisywany ze zniżką dla osób bez wskazań zdrowotnych, jako preparat na odchudzanie. W rezultacie go brakuje, a NFZ ma mniej środków na refundację dla chorych na cukrzycę. Zdarza się, że prywatne poradnie pobierają od pacjentów opłaty za konsultacje, a jednocześnie obciążają budżet NFZ niezasadnymi kosztami leków, które są przepisywane poza wskazaniami do refundacji lub z niewłaściwym stopniem odpłatności. Pacjent płaci za prywatną wizytę, ale lek, za który powinien zapłacić 100 proc. ceny, dostaje z nienależną zniżką, mimo braku wskazań. W ten sposób chorzy, którzy faktycznie potrzebują leczenia, mają do niego ograniczony dostęp. W ciągu zaledwie dwóch lat mamy do czynienia z sześciokrotnym wzrostem wydanych opakowań Ozempicu. Rosną też środki publiczne na refundację obu preparatów. W 2020 r. na refundację Ozempicu NFZ wydał ponad 5 mln zł. Dwa lata później już 32 mln zł, czyli ponad 6 razy więcej. Preparat trafił na listę antywywozową Ministerstwa Zdrowia, by nie można było go właśnie wywozić z Polski.
Lek występuje w trzech postaciach: Semaglutidum – Ozempic, roztwór do wstrzykiwań, 0,25 mg – 1 wstrzykiwacz po 1,5 ml. , dalej Semaglutidum – Ozempic, roztwór do wstrzykiwań, 0,5 mg – 1 wstrzykiwacz po 1,5 ml oraz Semaglutidum – Ozempic, roztwór do wstrzykiwań, 1 mg – 1 wstrzykiwacz po 1,5 ml. We wszystkich przypadkach wysokość dopłaty pacjenta z poprzedniego obwieszczenia wynosiła 107,32 zł, a od 1 lipca wzrośnie do 126,26 zł. Podwyżka wynosi więc 18,94 zł.
Zmiany w refundacji leków
Nastąpią istotne zmiany w refundacji leków na nadciśnienie tętnicze. Zgodnie z danymi MZ nowe wskazanie umożliwi stosowanie hipotensyjnych leków złożonych zgodnie z najnowszymi wytycznymi klinicznymi, tj. już w momencie rozpoczynania terapii, a także w momencie jej zmiany i intensyfikowania leczenia. "Zdaniem ekspertów klinicznych stosowanie produktów dwu- lub trójskładnikowych poprawia szeroko pojętą efektywność terapii nadciśnienia tętniczego" - wskazało MZ. Resort dodaje, że "rozszerzenie wskazań refundacyjnych wieloskładnikowych leków stosowanych w nadciśnieniu tętniczym, stanowi największą zmianę w dziedzinie hipertensjologii na przełomie ostatnich lat".
1 lipca 2023 wchodzi w życie również przełomowy program lekowy obejmujący leczenie depresji lekoodpornej esketaminą. Esketamina jest dopuszczona w Unii Europejskiej od 2019 roku. Miesięczny koszt kuracji to obecnie 25 tys. złotych. Zalecany czas trwania kuracji to 7-8 miesięcy, a więc koszt 175 tys. 200 tys. złotych.
Od 1 lipca na liście znajdą się też nowe leki dla pacjentów ze szpiczakiem plazmocytowym - są to izatuksymab w skojarzeniu z pomalidomidem i deksametazonem. Dodatkowo został rozszerzony dostęp do karfilzomimabu.
Szpiczak plazmocytowy to rzadki nowotwór szpiku kostnego o nawrotowym charakterze, który powstaje w wyniku namnażania się nieprawidłowych komórek plazmatycznych. Choroba powoduje bóle kości, ich złamania, anemię, łatwe siniaczenie, zmęczenie, nawracające infekcje oraz zbyt wysokie stężenie wapnia we krwi. Mimo że szpiczak plazmocytowy pozostaje chorobą nieuleczalną to dzięki postępowi nauki i dostępności kolejnych terapii, staje się chorobą przewlekłą.
Nowa refundowana terapia
W ramach programu lekowego Ministerstwa Zdrowia będzie możliwa refundacja kuracji esketaminą. Ze względu na specyficzne cechy substancji dostępność kuracji będzie obwarowana licznymi warunkami, a pacjenci będą musieli spełniać określone kryteria dopuszczające do udziału w terapii. Do najważniejszych z nich należy diagnoza depresji lekoopornej, czyli potwierdzony przez lekarza psychiatrę brak pozytywnych rezultatów terapii farmakologicznej co najmniej dwoma lekami antydepresyjnymi.
Podawanie esketaminy będzie odbywało się w trybie ambulatoryjnym, przez pierwszy miesiąc dwa razy w tygodniu, a przez pozostałych sześć miesięcy raz w tygodniu lub raz na dwa tygodnie w zależności od wskazań klinicznych i decyzji lekarza. Esketamina podawana jest wziewnie, donosowo. Po przyjęciu leku pacjent pozostaje przez 1,5 do 2 godzin pod nadzorem medycznym. Najczęstszym objawem niepożądanym jest wzrost ciśnienia tętniczego, a także objawy psychomimetyczne i dysocjacyjne, dlatego obserwowany jest też nastój i zachowanie pacjenta. Po przyjęciu esketaminy nie wolno prowadzić pojazdów mechanicznych, aż do ranka następnego dnia.
Znikają recepty roczne
Wraz z nową listą zlikwidowano wprowadzone we wrześniu 2019 roku recepty roczne. Umożliwiały one przepisywanie podczas jednej wizyty leków dla pacjentów na cały rok (360 dni). Jednak w ocenie Ministerstwa Zdrowia „recepta roczna nie przyniosła spodziewanego rezultatu, ale skutkowała nieoczekiwanymi problemami w postaci nadmiernie długich okresów braku możliwości kontroli stanu zdrowia pacjenta, obciążeniem farmaceutów koniecznością pomniejszania ilości wydawanego produktu leczniczego w korelacji z liczbą dni, która upłynęła od wystawienia recepty do momentu jej realizacji w aptece.
Jednocześnie ww. recepty roczne wygenerowały problemy na polu dostępności produktów leczniczych, z uwagi na częstą praktykę realizowania takiej recepty podczas jednorazowego zakupu”. Teraz będzie można zapisać ilość produktu leczniczego niezbędną pacjentowi do maksymalnie 180-dniowego okresu stosowania wyliczonego na podstawie określonego na recepcie sposobu dawkowania albo sposobu stosowania. Przy czym na pojedynczej recepcie ilość tego produktu nie może być większa od ilości niezbędnej do 60-dniowego okresu stosowania.
Od 1 lipca 2023 r. zostanie przyjęta też nowa kategoryzacja opatrunków specjalistycznych dostępnych w aptece na receptę, co doprowadzi do wyróżnienia 30 grup limitowych.
"Obecnie opatrunki specjalistyczne skategoryzowane są w 14 grupach limitowych. Konsekwencją rozszerzenia grup limitowych będzie precyzyjne klasyfikowanie poszczególnych produktów pod względem technologicznym" - poinformował resort zdrowia.
Tomasz Wypych
(Zdjęcie: 1 lipca wejdzie w życie zaktualizowana lista leków refundowanych, fot. Pixabay)
Czytaj także:
Inne tematy w dziale Rozmaitości
