Alarmujące wnioski o samopoczuciu młodych Polaków. Jest naprawdę źle

Dzięki zaangażowaniu 180 tys. rodziców i nauczycieli powstał projekt MŁODE GŁOWY, największe w Polsce badanie stanu zdrowia psychicznego, poczucia własnej wartości i sprawczości wśród dzieci i młodzieży. Zorganizowała je założona w 2019 roku przez Martynę Wojciechowską Fundacja UNAWEZA. Misją Fundacji jest wyrównywanie szans ekonomicznych, społecznych i prawnych, zapewnienie dostępu do edukacji, opieki medycznej i pomoc w realizacji marzeń. Słowo UNAWEZA pochodzi z suahili i po angielsku oznacza You Can - Możesz.  

Raport ze wstępem Wojciechowskiej

We wstępie do raportu z wyników badania Martyna Wojciechowska pisze: „Wszystko zaczęło się od bardzo osobistego doświadczenia. Dwa lata temu osoba z otoczenia mojej córki powiedziała jej, że zamierza popełnić samobójstwo, a z Marysi uczyniła swoją powiernicę. To był dla nas obu moment głębokiego wstrząsu i trzeba było działać. Na szczęście to konkretne dziecko zostało uratowane, ale miałam okazję przekonać się osobiście, jak działa, a raczej jak bardzo nie działa system. Czy edukujemy młode pokolenie jak rozpoznać kryzys psychiczny u siebie, u kogoś, jak postępować? Czy potrafimy zrobić to skutecznie? Czy szkoły mają wypracowane procedury reagowania w takich sytuacjach? Do kogo zwrócić się po pomoc? Pytań było więcej niż odpowiedzi. Okazało się, że mamy za mało psychiatrów dziecięcych, że na wizytę u specjalisty na NFZ czeka się nawet rok, prywatnie – wiele miesięcy, podczas gdy reagować powinno się natychmiast. A przede wszystkim, że zdrowie psychiczne to temat tabu i że nie potrafimy o nim rozmawiać". 

Zobacz także"New York Times" poznał plany Ukrainy. Wtedy Rosjanom urządzą piekło

Zła sytuacja w psychiatrii 

Przypomnijmy, że w naszym kraju jest zaledwie 4,7 tys. specjalistów z dziedziny psychiatrii, z czego 4,5 tys. pracuje w zawodzie. Jeszcze gorzej przedstawia się sytuacja w psychiatrii dziecięcej: z dziećmi i młodzieżą pracuje zaledwie 520 psychiatrów.

Młodych ludzi biorących udział w badaniu „MŁODE GŁOWY” poproszono, by wskazali jak często w ciągu ostatnich 12 miesięcy dotyczyły ich poniższe problemy. Gdyby zsumować odpowiedzi „często” i „zawsze” to zajęcia szkolne opuszczało blisko 44 proc. uczniów, tego, że nic nie jadło albo jadło bez kontroli przyznało ponad 45 proc., presji ze strony kolegów doświadczyło 46 proc., a 56 proc. ankietowanych nie ma chęci do życia. Dramatycznie brzmi informacja, że ponad 59 proc. młodzieży nie akceptowało tego, kim jest lub swojego wyglądu, a 72 proc. miało kłopoty w nauce i problemy ze snem. Z deklaracji dzieci i młodzieży wynika również, że w 73 proc. rodzin dochodziło do kłótni i nieporozumień w rodzinie. Dopełnieniem tego smutnego obrazu jest informacja o tym, że 75 proc. młodych ludzi czuje się samotna, 78 proc. nie potrafi się skoncentrować, a 85 proc. czasami lub często nic nie chce się robić. Stały brak motywacji do działania deklaruje, aż 52,4 proc. uczniów biorących udział w badaniu.

- Psychologowie, terapeuci i psychiatrzy z pewnością dokonają dokładnej analizy tego arcyciekawego badania – mówi Salon24 Krzysztof Teodorczyk, socjolog i antropolog. – Dla mnie wyniki tego raportu są informacją o tym, że jako dorośli nie radzimy sobie nie tylko z wychowaniem dzieci, ale również sami ze sobą, że projektujemy świat, tak naprawdę nie wiadomo dla kogo. A z punktu widzenia badacza coraz bardziej myślę, że kryteria przyjęte do opisu pokoleń XYZ nie sprawdzą się w opisie potrzeb, zachowań i celów młodych ludzi objętych badaniem zrealizowanym przez fundację - dodaje.  

Zobacz takżeOni uzgodnią i ogłoszą nową koalicję. "Oby w tym tygodniu"

Co skłania do zaburzeń? 

Eksperci są zgodni, że zaburzenia chęci do działania wiążą z wieloma aspektami omawianymi w raporcie, m.in. niskim poczuciem własnej sprawczości, skrajnie niską samooceną, podejrzeniem depresji i doświadczanie hejtu czy przemocy domowej. Wszystko to może skutkować brakiem przygotowania do samodzielności i wiary we własne kompetencje. Wtedy młody człowiek przeżywania trudności w obszarze podejmowania i realizowania prostych zadań życiowych, co wtórnie obniża samoocenę, nasila problem i koło się zamyka. Tym bardziej dramatycznie przy tym brzmi informacja, że 70 proc. badanych nigdy nie korzystało ze wsparcia psychologa w szkole i poza szkołą. Prawdopodobnie także dlatego ponad 80 proc. z nich w sytuacji kłopotliwej nie znajduje rozwiązania i mówi, że „Chciałbym/chciałabym zniknąć". Co trzeci uczeń w Polsce ma podejrzenie depresji, a 39,2 proc. myślało o odebraniu sobie życia.

W informacji przesłanej Salon24 Fundacja UNA WEZA wyjaśnia, że projekt ma szansę na kontynuację „MŁODE GŁOWY” nie są działaniem jednorazowym, a pierwszym etapem projektu. „Zaplanowane są długofalowe działania edukacyjne i profilaktyczne w ramach MŁODYCH GŁÓW. Mają zwrócić uwagę na problemy ze zdrowiem psychicznym wśród młodych, wskazać związane z tym wyzwania i przyczynić się do normalizacji sięgania po pomoc. Obecny raport dotyczy zdrowia psychicznego, poczucia własnej wartości i sprawczości wśród młodych ludzi, ale w przyszłości nie wykluczamy pogłębienia badań ilościowych dotyczących innych aspektów życia młodych ludzi". 

Zobacz takżePLL LOT zagrały ostro. Rosyjska sportsmenka niewpuszczona na pokład

„MŁODE GŁOWY” to kolejne alarmujące badanie dotyczące kondycji psychicznej Polaków. Według sondażu UCE Research i platformy ePsycholodzy.pl 43,7 proc. z nas doświadcza pogorszenia zdrowia psychicznego. A zaburzenia nastroju, zwłaszcza u młodych ludzi mogą mieć tragiczne skutki. Według danych polskiej policji w 2021 r. 1439 dzieci i nastolatków podjęło próbę samobójczą, z czego 127 prób zakończyło się śmiercią. W porównaniu do roku 2020 oznacza to 77 proc. wzrost zachowań samobójczych wśród dzieci i młodzieży. W 2022 roku prób samobójczych było jeszcze więcej, bo ponad 2 tysiące, z których 150 zakończyło się śmiercią dziecka.

Osoby w stanie kryzysu psychicznego mogą znaleźć wsparcie m.in. tutaj:

• Bezpłatny Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży: 116 111

• Ogólnopolski telefon dla ofiar przemocy w rodzinie "Niebieska Linia": 800 12 00 02

• Fundacja Itaka

• Bezpłatny Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka 800 12 12 12 SOS 800 12 12 12 – 800121212.pl

• Telefoniczne Centrum Wsparcia: 800 70 2222 Strona główna - Centrum Wsparcia

• Mailowe wsparcie psychologiczne Kampanii Przeciw Homofobii: bezpieczniej@kph.org.pl

• Mailowe wsparcie psychologiczne Lambdy: poradnictwo@lambdawarszawa.org.pl

Zdj. ilustracyjne

Tomasz Wypych