Najdroższa książka w polskich zbiorach jest warta 150 milionów złotych, a w światowych 55 milionów dolarów. Najmniejsza książeczka na świecie ma wymiary 1mm x 1mm, a największa waży 252 kg. W niedzielę 23 kwietnia obchodzimy Dzień Książki.
Dokładnie to Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich ustanowiony przez UNESCO w 1995 roku w celu promocji czytelnictwa, edytorstwa i ochrony własności intelektualnej. Data 23 kwietnia została wybrana jako symboliczna dla literatury światowej, bo tego dnia zmarli m.in. Miguel de Cervantes i William Szekspir.
Ponad 30 tysięcy polskich wydań
Dane opublikowane przez Główny Urząd Statystyczny pokazują, że w Polsce od 2010 r. wydaje się ok. 30 tys. różnych książek i broszur. Jednymi z książek najchętniej wydawanych w Polsce są książki o tematyce historycznej. Z najnowszych dostępnych danych wynika, że w Polsce wydano 33957 różnych książek i broszur, z czego 31092 spośród nich stanowiły pierwsze wydania. Najwięcej wydań miały teksty literackie, bo aż 8342. Na drugim miejscu znalazły się książki o tematyce historycznej, było ich w Polsce 2514. Trzecie miejsce zajęły książki związane z religią i teologią, których wydano 2210.
Historia książki
Eksperci, historycy i bibliofile spierają się, czy za książkę można uznać tylko wydawnictwa papierowe, czy może wcześniejsze „publikacje” na skorupach żółwi, albo glinianych tabliczkach. Przyjmuje się, że najstarszą książką jest zwój z papirusa, który powstał w XXX w. przed naszą erą. Za pomysłodawcę książki w formie zbliżonej do tej, jaką znamy uważa się Juliusza Cezara, który zaproponował by, zamiast zwijać papirus, po prostu składać go na dwie części. I pomimo tego, że potem książki coraz bardziej przypominały nam współczesne to np. numeracja stron pojawiła się dopiero w XVI w. Pierwszą książką wydaną w Polsce był modlitewnik „Raj duszny”, który ukazał w roku 1513. W średniowieczu książki drukowane były bardzo drogie. Za równowartość jednej można było kupić kilka wsi. Jeśli już przy cenach jesteśmy to najdroższa książka znajdująca się w polskich zbiorach jest w Muzeum Diecezjalnym w Pelplinie. To jedna z 48 zachowanych do dzisiaj oryginalnych Biblii Gutenberga. Jej wartość wynosi 150 milionów złotych. Za najdroższą książkę na świecie uważa się liczący 72 strony „Kodeks Leicester” autorstwa Leonarda da Vinci. W 1994 roku Bill Gates kupił ją za 30,8 milionów dolarów, dzisiaj jest warta przynajmniej 55 milionów, czyli ok. 231 mln złotych. Nie ceny, a największe nakłady mają książki religijne. Rekordzistką jest Biblia, której sprzedano 2,6 mld egzemplarzy.
Brak granic wieku
Pasja pisania i czytania nie zna granic wieku. Pewnie dlatego, najmłodszą autorką świata była Dorothy Straight. Jej książka została wydana, gdy pisarka miała zaledwie 4 lata, a najmłodszym noblistą w dziedzinie literatury jest Rudyard Kipling, autor „Księgi Dżungli”, który prestiżową nagrodę otrzymał w wieku 41 lat. Jednak to Polak napisał najwięcej powieści. Był nim Józef Ignacy Kraszewski, autor ponad 600 książek. Pisał je ręcznie, a pierwszym twórcą piszącym na maszynie był Mark Twain. Także na maszynie John R.Tolkien napisał trylogię „Władcy pierścieni”. Pisał ją tylko przy pomocy tylko dwóch palców.
Książkowe awangardy
Nie wiadomo iloma palcami pisali swoją książkę kucharską Japończycy, ale wiadomo, że wydrukowali ją w formie zapachowej. Żeby poznać zapach danej potrawy, wystarczy potrzeć kartkę ręką. Chińczycy nie chcieli być gorsi i wydali najdłuższą książką świata. To słownik, który składa się z ponad 5 tysięcy tomów. Warto także wspomnieć, że jeszcze niedawno w Chinach nie można było kupić „Alicja w krainie czarów”, którą zakazano z uwagi na to, że bohaterami były mówiące zwierzęta. Być może w czasach, kiedy była zakazana łatwiej było ją czytać, gdyby miała taką wielkość, jak najmniejsza książeczka na świecie. Nosi tytuł „Stary król Cole”, a jej wymiary to 1mm x 1mm. Wydano ją w nakładzie 85 egzemplarzy. Na przeciwległym biegunie znalazła się największa książka, która waży ponad 252 kg. Wydano ją w Denver w 1976 r. Pierwsza książka dla osób niewidomych powstała 200 lat wcześniej, bo w 1786 r, a najwięcej książek znajduje się w Bibliotece Kongresu w Stanach Zjednoczonych - ponad 113 milionów.
100 kartek do kilka drzew
Trzeba pamiętać, że do wyprodukowania 100 kartek książki potrzeba od 2 do 3 drzew i może także dlatego tradycyjne książki są coraz bardziej wypierane przez wersje cyfrowe albo po prostu audiobooki. Nadal jednak chętnie je czytamy ciesząc się nie tylko treścią, ale także fakturą i szelestem papierowych stron.
Tomasz Wypych
(zdjęcie ilustracyjne: regał z książkami / źródło: Pixabay)
Czytaj dalej:
Inne tematy w dziale Kultura
