Polska była jednym z niewielu krajów, w którym szczepienia przeciwko HPV, wirusowi brodawczaka ludzkiego stanowiącemu jedną z przyczyn raka szyjki macicy, nie były refundowane. Właśnie to się zmienia.
Rak szyjki macicy
Każdego roku na raka szyjki macicy umiera ponad 340 tys. kobiet, a liczba nowych przypadków oceniana jest na ponad 600 tys. Ten nowotwór jest czwartym pod względem częstości występowania nowotworem złośliwym u kobiet na świecie, piątym w Europie i siódmym w Polsce. W naszym kraju co roku 3 tys. pań słyszy taką diagnozę.
Polecamy:
Zakażenie wirusem HPV
Jedną z przyczyn tej ciężkiej choroby jest zakażenie wirusem HPV. Obecnie uważa się, że wszystkie przypadki raka szyjki macicy są poprzedzone przewlekłą infekcją HPV, a szczepienie chroni przed rakiem szyjki macicy. Od lat w Polsce dostępne są trzy szczepionki przeciw HPV: szczepionka 2-walentana, 4-walentna i 9-walentna. Wszystkie chronią przed najbardziej onkogennymi typami wirusa, czyli 16 i 18, a także przed zmianami przednowotworowymi i nowotworami narządów płciowych (szyjki macicy, sromu, pochwy) i odbytu. Zalecane są dziewczętom i młodym kobietom, a także chłopcom i młodym mężczyznom. Koszt szczepienia to co najmniej 280 zł.
Bezpłatne szczepienia przeciwko HPV
Ministerstwo Zdrowia już wcześniej zapowiadało, że planuje wprowadzić bezpłatne szczepienia przeciwko HPV, które mają być przeznaczone dla chłopców i dziewczynek w wieku 12 i 13 lat. I właśnie dotrzymuje słowa. Szczepienia rozpoczną się w pierwszym półroczu tego roku. – Nie będą wpisane do Programu Szczepień Obowiązkowych, natomiast będą zalecane i w pełni refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Obecnie Wnikliwie analizujemy wraz z ekspertami, na które szczepionki powinniśmy się zdecydować – wyjaśnia minister zdrowia Adam Niedzielski. – W tej chwili jesteśmy na etapie organizowania postępowania zakupowego. Prawdopodobnie ogłosimy je w lutym. Mamy nadzieję, że będzie szybkie. Jeszcze w pierwszej połowie roku chcemy rozpocząć szczepienia.
150 różnych odmian wirusa HPV
W ciągu swojego życia 50-80% aktywnych seksualnie kobiet i mężczyzn było lub będzie zakażonych HPV. To najczęstszy wirus zakaźny przenoszony drogą płciową lub przez wspólne korzystanie z rzeczy przeznaczonych do higieny osobistej, np. ręcznika czy bielizny.
Znanych jest ponad 150 różnych odmian wirusa HPV, wśród których ponad czterdziestoma zakażamy się drogą płciową. Większość z nich wirusów nie wywołuje negatywnych skutków dla zdrowia, a samo zakażenie mija samoistnie po około dwóch latach. Jednak czasami staje się przewlekłe i może powodować nowotwory. Szczególnie typ 16 i 18 należą do wysoko onkogennych i odpowiadają za zmiany przedrakowe szyjki macicy i raka szyjki macicy, pochwy, sromy, prącia i tzw. przestrzeni ustno—gardłowej. Na początku zakażenie HPV ma charakter bezobjawowy. Kiedy chory zaczyna odczuwać świąd, pieczenie, obserwuje ropne upławy i zmiany brodawkowate, to świadczy już o zmianach przedrakowych i wczesnorakowych.
Do tej pory tylko Polska nie wprowadziła szczepienia przeciw HPV
Na 31 krajów Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego do tej pory tylko Polska nie wprowadziła szczepienia przeciwko HPV do krajowych programów powszechnych szczepień. Programy powszechnych szczepień dziewcząt prowadzi 30 30 krajów, a w 11 z nich realizowane są także programy szczepień wychwytujących w starszych grupach wiekowych.
W 14 z 30 krajów programy powszechnych szczepień rozszerzono także na chłopców (Austria, Belgia, Chorwacja, Czechy, Dania, Finlandia, Niemcy, Irlandia, Włochy, Holandia, Norwegia, Szwecja, Wielka Brytania), a wiele innych krajów planuje to zrobić w najbliższej przyszłości. W Lichtensteinie prowadzone są także szczepienia wychwytujące wśród starszych chłopców. W większości krajów szczepienia są w całości finansowane ze środków publicznych, a w kilku krajach pacjent pokrywa część kosztów (głównie dotyczy to szczepień wychwytujących).
Różnice w programach w poszczególnych krajach dotyczą przede wszystkim wieku docelowych populacji, który wynosi 9–14 lat w przypadku dziewcząt i chłopców oraz 10–26 lat w programach szczepień wychwytujących dziewcząt i 10–18 lat w programach szczepień wychwytujących chłopców.
Tomasz Wypych
Czytaj dalej:
Inne tematy w dziale Rozmaitości
