Tego możesz nie wiedzieć. Nie zawsze potrzebujemy skierowania do lekarza

Kiedy zachorujemy najpierw idziemy do lekarza POZ, a ten uzna, że potrzebujemy dalszego leczenia, to wypisze skierowanie do specjalisty w AOS, czyli Ambulatoryjnej Opiece Specjalistycznej. Skierowanie uprawnia do zapisania się tylko do jednej przychodni, ale nie obowiązuje rejonizacja i mamy prawo wyboru dowolnej poradni, także poza miejscowością zamieszkania. Ważne by miała podpisana umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. 

Zapisy do lekarza 

Zapisać można się telefonicznie, mailowo lub osobiście i nie trzeba wtedy mieć skierowania. Wystarczy, jak dostarczymy je w ciągu 14 dni od umówienia wizyty. Każda kolejna wizyta u tego samego specjalisty nie wymaga nowego skierowania. Potrzebne będzie tylko wtedy, gdy skończymy leczenie u jednego specjalisty, a pojawił się kolejne schorzenie wymagające konsultacji u innego lekarza.

Skierowaniem nie jest karta informacyjna z leczenia szpitalnego, izby przyjęć, czy szpitalnego oddziału ratunkowego. Jeżeli w karcie informacyjnej wskazana jest kontynuacja leczenia, skierowanie powinien wystawić lekarz prowadzący leczenie pacjenta w szpitalu. Jeśli w ciągu 730 dni od otrzymania skierowania nie zaczniemy leczenia to dokument trzeba zaktualizować.

Przychodzi pacjent do przychodni, czyli nasze prawa w POZ   

Kiedy nie potrzeba skierowania

Nie zawsze i nie wszyscy potrzebują skierowanie. Bez niego dostaniemy się do psychiatry, ginekologa, położnika, onkologa, wenerologa i dentysty. Skierowania nie muszą mieć m.in. dzieci i młodzież, chcące skorzystać ze świadczeń psychologicznych, psychoterapeutycznych i środowiskowych, chorzy na gruźlicę, osoby zakażone wirusem HIV, posiadające orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, inwalidzi wojenni, wojskowi, kombatanci, żołnierze i weterani wojenni spełniający określone warunki i wielu innych.

Kto i kiedy nie potrzebuje skierowania 

Kiedy zdarzy się, że będziemy potrzebowali pomocy w szpitalu, to skierowanie może wystawić nie tylko specjalista, ale także lekarz POZ oraz lekarz, który nie ma podpisanej umowy z NFZ, czyli taki, u którego leczymy się prywatnie, jeśli to konieczne ze względu na stan naszego zdrowia. Również wtedy nie musimy płacić za leczenie szpitalne. Na podstawie skierowania lekarza prywatnego nie mamy jednak prawa do bezpłatnych badań czy konsultacji u specjalisty, na takie może kierować wyłącznie lekarz, który ma kontrakt z NFZ lub pracuje w placówce posiadającej taki kontrakt.

Mamy prawo do wyboru dowolnego szpitala pod warunkiem, że posiada umowę z NFZ. Skierowanie zachowuje ważność do czasu ustalenia terminu przyjęcia pacjenta, z wyjątkiem skierowanie do szpitala psychiatrycznego, które jest ważne 14 dni. Szpital nie musi nas przyjąć natychmiast, to zależy od stanu zdrowia pacjenta i możliwości samego szpitala. Zasada nie obowiązuje oczywiście w sytuacji nagłego zagrożenia życia lub zdrowia.

Jeśli klinika nie ma takiej możliwości, to musi zadbać o przewiezienie chorego odpowiednim transportem do właściwego szpitala. Do szpitala możemy zgłosić się także sami, bez skierowania, jeśli ulegliśmy wypadkowi, zatruciu, urazowi, rozpoczął się poród albo po prostu w sytuacji zagrożenia życia lub nagłego pogorszenia się zdrowia. 

Konieczność skierowania

Skierowania konieczne są w przypadku badań diagnostycznych, leczenia uzdrowiskowego, rehabilitacji leczniczej i opieki nad przewlekle chorymi. Skierowanie na leczenie uzdrowiskowe trzeba złożyć w oddziale wojewódzkim NFZ w ciągu 30 dni od daty wystawienia i podlega weryfikacji, co 18 miesięcy od dnia wystawienia. Skierowanie na cykl zabiegów fizjoterapeutycznych należy zarejestrować w zakładzie rehabilitacji nie później niż 30 dni od dnia wystawienia, a na rehabilitację stacjonarną jest ważne, dopóki istnieją przesłanki wskazujące na potrzebę podjęcia terapii.

Skierowania mogą mieć formę tradycyjną lub elektroniczną. Papierowe obowiązują m.in. na leczenie w uzdrowisku lub sanatorium, programy lekowe, do szpitala psychiatrycznego i logopedy. E-skierowania dotyczą leczenia w AOS i szpitalnego, badania medycyny nuklearnej, tomografii komputerowej (nie tylko finansowanych przez NFZ), rezonansu magnetycznego, endoskopowego przewodu pokarmowego, echokardiograficznego płodu i rehabilitacji leczniczej.

Jeśli już po zarejestrowaniu e-skierowania, pacjent znajdzie bardziej dogodny termin wizyty w innej placówce, musi wycofać e-skierowanie w pierwotnie wybranym miejscu. Można to również zrobić telefonicznie. E-skierowanie wróci do statusu „wystawione” i ponownie będzie można zarejestrować je w innym podmiocie.

Pacjent u lekarza bez kolejki? To możliwe, ale w konkretnych sytuacjach

Tomasz Wypych