Nawet 2 miliony osób może wziąć udział w Orszakach Trzech Króli. W całej Polsce zgłoszono 753 takie uroczystości. W samej tylko Warszawie dla uczestników przygotowano 80 tys. koron. W tym roku święto wypada w piątek i w związku z tym katolików tego dnia nie obowiązuje post. Mogą też zjeść ciasto z figurką, przynoszącą szczęście.
Każdego roku 6 stycznia Kościół obchodzi Objawienie Pańskie, popularnie nazywane Świętem Trzech Króli. To jedna z najważniejszych i z pierwszych uroczystości religijnych, jakie ustanowił kościół, a jednocześnie okazja do rodzinnych spotkań. Święto ustanowiono na pamiątkę Pokłonu Mędrców ze Wschodu złożonego Dziecięciu Jezus i symbolizuje wszystkich ludzi, którzy klękają przed Bogiem. Uroczystość, jako niezależna od świąt Bożego Narodzenia, obchodzona jest od końca IV wieku, a od XV wieku w kościołach poświęca się tego dnia kadzidło i kredę, a kiedyś jeszcze złoto.
Symbole Święta Trzech Króli
Poświęcanym kadzidłem, którym była żywica z jałowca, okadzano domy i obejście, co miało znaczenie symbolicznego zabezpieczenia go przed chorobami i nieszczęściami. W tym samym celu poświęconym złotem dotykano całej szyi. Kredą oznaczano drzwi na znak, że w naszym mieszkaniu przyjęliśmy Syna Bożego.
Po uroczystym obiedzie podawano ciasto z migdałem. Ten, kto go odnalazł w swoim kawałku, zostawał „królem migdałowym”. Dzisiaj migdał często zastępują figurki świętych i coraz częściej bohaterów filmów i książek. Znany był też zwyczaj chodzenia dzieci z gwiazdą, które pukając do domów, otrzymywały rogale, zwane „szczodrakami”. Śpiewano przy tym kolędy o Trzech Królach. Przy kościołach stały stragany, sprzedawano kadzidło i kredę.
Od XVIII wieku upowszechnił się także zwyczaj święcenia kredy, którą zwyczajowo w święto Trzech Króli na drzwiach wejściowych w wielu domach katolickich pisano litery: C†M†B lub K+M+B oraz datę bieżącego roku. Litery te są skrótem od łacińskiego życzenia Christus Mansionem Benedicat (Niech Chrystus błogosławi temu domowi), choć święty Augustyn tłumaczy je jako Christus Multorum Benefactor (Chrystus dobroczyńcą wielu) albo skrótem imion trzech mędrców przekazanych przez legendę średniowieczną: Kacpra, Melchiora i Baltazara. Znana jest także interpretacja skrótu C†M†B jako pierwszych liter łacińskich nazw trzech zbawczych zdarzeń świętowanych w Epifanię: Cogitum - Matrimonium - Baptisma, czyli Poznanie - Wesele - Chrzest).
Historia święta
W naszym kraju Święto Trzech Króli było dniem wolnym od pracy do 16 listopada 1960, a potem ustawą Sejmu zostało dniem pracy. Dopiero we wrześniu 2010 rozpoczęto prace nad ponownym przywróceniem dnia wolnego i 6 stycznia 2011 ponownie był pierwszym od 1960 dniem Objawienia Pańskiego wolnym. Dzień wolny od pracy i nauki mają również osoby należący do innych kościołów niż katolicki, Regulują to specjalne rozporządzenia Ministrów Pracy i Polityki Socjalnej oraz Edukacji Narodowej. Święto jest również dniem wolnym w trzech landach niemieckich (Badenii-Wirtembergii, Bawarii i Saksonii-Anhalt), Austrii, na Cyprze, w Chorwacji, Finlandii, Grecji, Hiszpanii, Słowacji, Szwecji, Wenezueli i Włoszech.
Dzień ten był również zakończeniem okresu Godów, który rozpoczyna się w pierwszym dniu święta Bożego Narodzenia, a jednocześnie początkiem karnawału. W naszej narodowej tradycji ludowej dzień ten był czasem kolędowania przebierańców, którzy jako Trzej Królowie z towarzyszącymi im innymi postaciami odwiedzali okoliczne domy z życzeniami pomyślności i odtwarzali sceny przybycia do Betlejem. Współcześnie zwyczaj ten funkcjonuje w Sopotni Małej, gdzie kolędowanie trwa aż trzy dni. W innych miastach odbywają się orszaki. W Polsce w tym roku zaplanowano ponad 750 orszaków. Największy przejdzie ulicami Warszawy by przed godziną 13 dotrzeć na pl. Piłsudskiego, gdzie zbudowano stajenkę ze Świętą Rodziną, czekająca na uroczysty pokłon. Na zakończenie uczestnicy będą mogli dołączyć do korowodu par tańczących poloneza, w rytm melodii „Bóg się rodzi”. Dla uczestników przygotowano 80 tys. koron i 50 tys. śpiewników, które będą rozdane podczas obchodów.
Nie ma postu od potraw mięsnych
W tym roku 6 stycznia przypada w piątek. Zgodnie z prawem kanonicznym wierni w Polsce, którzy ukończyli 14 rok życia powinni w piątki do zachować wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, czyli po prostu pościć ze względu na pokutny charakter tego dnia. Jednak post nie obowiązuje w piątki, w które wypada uroczystość lub dni w randze uroczystości albo gdy zostanie udzielona zgodnie z prawem kanonicznym dyspensa.
I właśnie dlatego, że w piątek 6 stycznia 2023 r., przypada w Kościele powszechnym liturgiczna Uroczystość Objawienia Pańskiego, to w Polsce nie obowiązuje wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych.
Tomasz Wypych
Czytaj dalej:
Inne tematy w dziale Społeczeństwo
