Trudno w to uwierzyć, ale 80 procent uczniów wieku 15-16 lat przynajmniej raz w życiu piło już alkohol. Może dlatego, że co czwarty rodzic uważa, że przed skończeniem 15 roku życia dziecko powinno spróbować, jak smakują „procenty”. W szkołach rusza właśnie specjalny program mający zapobiegać piciu alkoholu przez osoby niepełnoletnie.
Pierwszy kieliszek wypijany w domu
W okresie świątecznym dzieciom i młodzieży pozwala się na więcej, także na rzeczy przeznaczone tylko dla dorosłych, np. spróbowanie „odrobinki alkoholu, tylko ten jeden jedyny raz, kropelka przecież nie zaszkodzi”. W Polsce przeciętny wiek tzw. inicjacji alkoholowej to 12 lat, a pierwszy kieliszek wypijany jest w domu. A przecież badania naukowe i obserwacje nie pozostawiają żadnych wątpliwości: dzieci, które spróbowały alkoholu przed 15 rokiem życia, jakom osoby dorosłe cztery razy częściej popadały w alkoholizm.
Polecamy:
Picie dzieci. Każda ilość alkoholu niebezpieczna
Dla dzieci nawet najmniejsza ilość alkoholu jest niebezpieczna, bo niszczy ich zdrowie, zaburza rozwój biologiczny, emocjonalny i intelektualny oraz umiejętność funkcjonowania w społeczeństwie. Alkohol degraduje zdolność do uczenia się i zapamiętywania, powoduje obumieranie komórek mózgu i tworzenie się nieprawidłowych połączeń pomiędzy neuronami. Z czasem nie pozwala na normalne funkcjonowanie człowieka. Musimy pamiętać, że destrukcyjny wpływ ma także okazjonalne picie alkoholu.
Organizm dziecka, w tym jego serce, nie jest przyzwyczajony do picia wina, czy piwa, nie mówiąc już o wódce i spożycie alkoholu może skończyć się poważnymi zaburzeniami akcji serca, zmianą metabolizmu i funkcjonowania jelit, stanami zapalnymi błony śluzowej żołądka, dwunastnicy, jamy ustnej, a przede wszystkim uszkodzeniem wątroby. Jej funkcji nie da się zastąpić, tak jak np. w przypadku nerek, bo nie dość, że wątroba jest pojedyncza, to również do tej pory nie udało się stworzyć procesu, który wykonywałby jej pracę, tak, jak w przypadku uszkodzonych nerek działa dializa.
Ile piją uczniowie? Europejskie badania
Europejskie badania potwierdzają że przynajmniej już raz alkohol piło 80 proc. uczniów w wieku 15-16 lat oraz 92,8 proc. w wieku 17-18 lat. Do picia alkoholu w ostatnich 30 dniach przed dniem, w którym zadano im pytanie przyznało się 46,7 proc. uczniów (w Polsce 34 proc.) młodszej i 76,1 proc. uczniów starszej grupy. W krajach europejskich spożycie alkoholu przez niepełnoletnich staje się poważnym problemem. Średnia unijna wynosi 37 proc., ale w Danii i Niemczech sięga po niego co drugi 15-16 latek.
Im później sięgniesz pierwszy raz po kieliszek, tym lepiej
Naukowcy przekonują, że im później sięgniesz pierwszy raz po kieliszek, tym lepiej, najlepiej po ukończeniu 18. roku życia. Bezwzględnie nie wolno tego robić przed 15. urodzinami. Wydają się to potwierdzać obserwacje z Francji, w której wielu rodziców uważa, że wypicie lampki wina z dziećmi przy rodzinnym obiedzie to wręcz profilaktyka uzależnienia. Przeczą temu twarde dane i pokazują, że jest odwrotnie. Liczba osób nadmiernie lub nałogowo pijących alkohol jest znacznie wyższa we Francji niż w Wielkiej Brytanii. I chociaż badania te są powszechnie dostępne to zna je zaledwie 5 proc. rodziców, z których jednocześnie 43 proc. uważa, że dzieci powinny przed 15. rokiem życia spróbować alkoholu.
Smashed - program antyalkoholowy w polskich szkołach
Dobrze się więc stało, że w Polsce zainaugurowano wprowadzenie do szkół programu „Smashed”, którego celem jest przeciwdziałanie spożywania alkoholu przez osoby niepełnoletnie. Podstawą projektu jest profilaktyka i edukacja, ale jego twórcy rozumieją, że młodzi ludzie nie słuchają już i nie akceptują prelekcji, czy pogadanek. Wiedzą też, że młodość ma swoje prawa i nie można się odwoływać do zagrożeń, którego najmłodsi nie rozumieją, bo nie odczuwają, jak choćby chorób układu krążenia.
Dlatego podstawą działania będą filmy pokazujące degradujący wpływ alkoholu na codzienne życie młodzieży, czy ankiety umożliwiające uczniom własną ocenę swojego zachowania. Opracowany przez organizację Collingwood Learning program „Smashed” od 17 lat realizowany jest w Wielkiej Brytanii, w Australii, Kenii, Grecji, Hiszpanii, czy Meksyku. Dla potrzeb Polski przygotowano wersję narodową dostępną online, interaktywną i bezpłatną dla szkół.
Smashed. Na czym polega polska edycja?
Edycję polskiego programu opracował dr hab. Jacek Wasilewski z Uniwersytetu Warszawskiego. Składa się na nią film z historią fabularną, opowiadającą o codzienności trojga młodych ludzi, którzy stykają się z alkoholem oraz ankiety i zadania, dzięki, którym można sprawdzić swoją wiedzę. Jest też nowoczesny moduł „bezpośredniej rozmowy”, gdzie za pomocą specjalnego komunikatora można poznać punkt widzenia każdego z bohaterów, poznać ich motywacje i zadać im pytania. Polską wersję filmu edukacyjnego przygotował zespół pod kierownictwem Marka Władyki z udziałem aktorów młodego pokolenia.
Program na etapie pilotażu został objęty patronatem Ministerstwa Edukacji i Nauki.
Tomasz Wypych
Czytaj dalej:
Inne tematy w dziale Rozmaitości
