Co 5 sekund, ktoś na świecie dowiaduje się, że ma cukrzycę, a co 6 sekund z powodu tej choroby umiera człowiek. W Polsce cierpi na nią 3 mln osób, z czego aż 500 tysięcy nie zdaje sobie z tego sprawy. Jeśli obecne tempo zachorowań się utrzyma to już w 2030 roku w Polsce będą 4 miliony chorych. W poniedziałek, 14 listopada obchodzony jest Światowy Dzień Cukrzycy.
14 listopada wypada Światowy dzień Cukrzycy
Ustanowiony w 1991 Federację Diabetologiczną oraz Światową Organizacją Zdrowia (WHO), obchodzony jest 14 listopada, bo właśnie tego dnia w 1891 r. urodził się Frederick Banting, który wraz Charles’em Bestem, sformułowali teorie, prowadzące do odkrycia insuliny w 1922 roku.
Ludzie nie wiedzą, że chorują na cukrzycę, bo początkowo podwyższone stężenie glukozy we krwi nie daje żadnych dolegliwości. A to bardzo niebezpieczna choroba, jej powikłania skracają życie, powodują trwałe kalectwo i niesprawność. Jest główną przyczyną ślepoty, niewydolności nerek, zawałów serca, udaru mózgu i amputacji kończyn dolnych. Jest też siódmą najczęściej występującą przyczyną zgonów. Pacjent, który zachoruje na cukrzycę w wieku 50 lat, będzie żyć o 7 lat krócej, niż jego rówieśnik bez tej choroby. Do przedwczesnej śmierci przyczyniają się powikłania sercowo-naczyniowe: zawał mięśnia sercowego, niewydolność serca, udar mózgu.
Czytaj: Jesteś kobietą i masz ponad 50 lat? Koniecznie zrób to badanie
Rodzaje cukrzycy
Wyróżnia się cukrzycę typu 1, typu 2, ciążową oraz inne bardziej specyficzne typy. Mówiąc o cukrzycy najczęściej myślimy o typie I i II. Cukrzyca typu I polega na całkowitym braku insuliny w organizmie i wymaga jej regulowania, poprzez przyjmowanie insuliny. Stanowi 5% wszystkich przypadków w Polsce. Najbardziej powszechna jest cukrzyca typu II. Dotyka osoby starsze, cierpiące na nadwagę, ale jej przyczynami są również nadmierny stres i brak aktywności fizycznej. Każdy kilogram przyrostu masy ciała zwiększa ryzyko jej wystąpienia. Chorzy na ten rodzaj cukrzycy mają normalny lub nadmierny poziom insuliny we krwi. Z powodu braku insuliny utrudnione jest przechodzenie glukozy z krwi do komórek, pacjenci mają bardzo wysokie stężenie glukozy we krwi. Dlatego raz w roku powinniśmy mierzyć jej stężenie we krwi.
Objawy cukrzycy
Kiedy jednak zachorujemy na cukrzycę musimy umieć czytać sygnały, jakie daje nam organizm. Wzmożone pragnienie, nadmierna senność, zmęczenie, problem z widzeniem, napady głodu, częste oddawanie moczu, gwałtowne pocenie się, nudności, przyspieszone bicie serca mogą być objawem, że grozi nam przecukrzenie lub niedocukrzenie. Pierwsze prowadzi do zapaści lub ataku serca, drugie do utraty przytomności i śpiączki. Dlatego trzeba kontrolować poziom cukru przed jedzeniem lub podaniem insuliny lub 1,5 do 2 godzin po jedzeniu. Sprawdza się go za pomocą glukometru lub tzw. ciągłego monitoringu glikemii (CGM). Pierwsza metoda jest tańsza, druga pozwala uniknąć częstego nakłuwania palców. Trzeba oczywiście przestrzegać zaleceń lekarza dotyczących brania leków czy podawania insuliny oraz informować każdego lekarza, u którego się leczymy, że jesteśmy cukrzykami. Pamiętajmy, że niektóre leki podwyższają zapotrzebowanie na insulinę, np. leki hormonalne. Trzeba przestrzegać zaleconej diety, nie wolno pić alkoholu i należy wyeliminować cukier z diety. Na wrażliwość organizmu na insulinę dobrze wpływa ruch. Pomaga również regulować poziom cukru we krwi, metabolizm, stany depresyjne i oczywiście powoduje utratę masy ciała. Dlatego stanowi ważny element terapii w cukrzycy. Jednak sposób aktywności fizycznej należy omówić z lekarzem, bo niektóre formy wysiłku mogą zaszkodzić i doprowadzić do gwałtownego spadku cukru, czyli hipoglikemii (niedocukrzenia).
Cukrzyca - powikłania
Do głównych powikłań cukrzycy należy cukrzycowa choroba nerek, której pierwszym objawem jest występowanie białka w moczu. Z czasem jest go coraz więcej, nerki coraz gorzej działają, potrzebne są dializy, a nawet przeszczep. Występują też zmiany w siatkówce oka, prowadzące do zaćmy albo jaskry, a w konsekwencji do ślepoty. Problemy ze wzrokiem pojawiają się u co trzeciej osoby z cukrzycą. Dochodzi też do uszkodzenia włókien nerwowych. Pacjent odczuwa mrowienia, drętwienie, traci czucie w kończynach, ma problemy z trawieniem, pracą serca, występuję także impotencja. Cukrzycy cierpią też na chorobę niedokrwienną mięśnia sercowego, zawały, których organizm nie sygnalizuje bólem oraz udary. Gorzej goją się również ran, zmniejsza się odporność organizmu i pojawiają się choroby przyzębia i stany zapalne dziąseł.
W leczeniu cukrzycy, bardzo ważna jest higiena, bo kiedy krew jest słodka, nawet drobna rana może się długo goić.
Tomasz Wypych
Czytaj dalej:
Inne tematy w dziale Rozmaitości
