Polski Ład, który wszedł w życie 1 stycznia zmienia dotychczasowe warunki rozliczeń podatkowych. W artykule pomożemy zrozumieć najważniejsze nowości i ułatwienia. Podpowiemy też terminy, których warto pilnować oraz ulgi i rozwiązania, z których mogą zacząć korzystać osoby mieszkające w Polsce.
Polski Ład najważniejsze zmiany
Najważniejszymi zmianami wprowadzonymi przez Polski Ład to wzrost kwoty wolnej do 30 tys. zł i podniesienie progu podatkowego do 120 tys. zł. Ważne zmiany zaszły też w rozliczaniu składki zdrowotnej i ryczałcie. Polski Ład to wreszcie nowe ulgi podatkowe, m.in. dla rodzin 4+, dla pracujących seniorów, osób powracających do Polski i dla biznesu.
Co to jest PIT-2
PIT-2 to oświadczenie służące do obliczenia miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Jest podstawą dla zakładu pracy do stosowania kwoty wolnej w zaliczkach.
Czytaj: „Polski Ład" dla firm - ulgi i estoński CIT
Ponieważ Polski Ład zwiększył kwotę wolną od podatku do 30 tys. zł, wzrosła też kwota zaliczki na podatek, którą pracodawca odprowadza za podatnika. Wcześniej wynosiła ona 43,76 zł miesięcznie. Od 1 stycznia 2022 r., czyli wprowadzenia Polskiego Ładu, wynosi niemal 10 razy więcej, bo 425 zł (1/12 z 5100 zł).
Kogo dotyczy PIT-2
PIT-2 dotyczy pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Nie oznacza to jednak, że może go złożyć każdy pracownik. W dokumencie trzeba oświadczyć, że:
• nie pobiera się emerytury bądź renty, chyba, że emeryt/rencista oświadczy, że złożył w organie rentowym wniosek o niezmniejszanie zaliczki na podatek o 1/12 kwoty zmniejszającej zaliczkę na podatek,
• nie otrzymuje się świadczeń z Fundusz Pracy i Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
• oraz nie osiąga się dochodów z działalności gospodarczej oraz najmu lub dzierżawy.
Pracownicy, którzy mają już uwzględnianą kwotę wolną w zaliczkach od innych dochodów (np. przedsiębiorcy) nie powinni składać dokumentu PIT-2.
Osoby na kilku etatach
W przypadku, kiedy pracujemy na więcej niż jednym etacie, PIT-2 powinniśmy złożyć tylko u jednego pracodawcy. W innym przypadku, z uwagi na kilkukrotne stosowanie kwoty wolnej w trakcie roku, wystąpi konieczność dopłaty znaczącej kwoty w rocznym rozliczeniu.
Kiedy składasz PIT-2
Zasadniczo składa się go raz, wraz z rozpoczęciem zatrudnienia. Pracownik może złożyć oświadczenie także w ciągu roku.
Raz złożony PIT-2 zachowuje ważność w kolejnych latach (aż do jego odwołania lub wycofania przez pracownika). Nie należy go składać ponownie w związku z nowym wariantem oświadczenia, które znajduje się na stronie www.gov.pl/web/finanse/pit-2. Jeśli pracownik zdecyduje się na złożenie oświadczenia teraz, obowiązuje go nowy formularz.
Mam złożony PIT-2 lub go złożę
Pracownik, który ma złożone oświadczenie u pracodawcy, będzie miał pomniejszane zaliczki na PIT o kwotę zmniejszającą podatek wynoszącą 425 zł. Oznacza to, że jego pensja miesięcznie będzie wyższa o 425 zł.
Osoby, które dopiero złożą taki formularz, będą miały uwzględnioną kwotę wolną przy kolejnej wypłacie.
Nie mam złożonego PIT-2
Pracownicy, którzy nie złożą PIT-2 nie stracą kwoty wolnej. W ich przypadku kwota ta zostanie uwzględniona dopiero przy rocznym rozliczeniu podatku. Oznacza to, że miesięczna pensja będzie mniejsza o 425 zł, a wyrównanie otrzymają po rozliczeniu rocznego PIT.
Ulga dla klasy średniej
Polski Ład wprowadził ulgę dla klasy średniej. Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje dotyczące tej ulgi. Po przeczytaniu, będziesz wiedział dla kogo przeznaczone jest to rozwiązanie i co trzeba zrobić, aby z niego skorzystać, bądź zrezygnować.
Ulga dla klasy średniej to rozwiązanie, dzięki któremu osoby o zarobkach wynoszących np. 6, 8, 10 czy 11 tys. zł brutto będą otrzymywać takie same wynagrodzenia jak w zeszłym roku.
Kogo dotyczy ulga dla klasy średniej
Z ulgi dla klasy średniej mogą korzystać teraz pracownicy i przedsiębiorcy rozliczający się według skali podatkowej, których roczne zarobki mieszczą się w widełkach między 68 412 zł a 133 692 zł brutto.
Zarobki w wysokości 12 800 zł brutto miesięcznie to granica, po przekroczeniu której podatnicy zaczną odczuwać zmiany w składce zdrowotnej. Do kwoty 11 141 zł brutto miesięcznie zarobki ochroni ulga dla klasy średniej. W przedziale od 11 141 zł do 12 800 zł brutto miesięcznie podatnicy nie stracą z uwagi na to, że przy takich zarobkach nadal będą płacić 17 proc. podatek, a nie już 32 proc.
Jak stosować ulgę dla klasy średniej
Ulgę dla klasy średniej można stosować na dwa sposoby:
- w trakcie roku
- dopiero po zakończeniu roku, przy składaniu rocznego PIT.
Na to drugie rozwiązanie (rozliczanie ulgi dopiero po zakończeniu roku) mogą zdecydować się osoby, które nie są w stanie przewidzieć jak dużo zarobią w 2022 r. Jeśli bowiem korzystałyby z ulgi w trakcie roku, a na koniec okazałoby się, że zarobiły mniej niż 68 412 zł albo więcej niż 133 692 zł, musiałyby się liczyć z koniecznością dopłaty podatku w zeznaniu rocznym. Wystarczy, że osoby, które nie chcą z niej korzystać w trakcie roku napiszą pisemny wniosek do pracodawcy, żeby nie stosował im ulgi miesięcznie. Wówczas ulga przestanie być rozliczana najpóźniej od kolejnego miesiąca.
Żeby korzystać z ulgi nie trzeba nic robić. Wystarczy zarabiać od 5 701 zł do 11 141 zł brutto miesięcznie. W takiej sytuacji ulga jest stosowana automatycznie. Nie trzeba składać żadnego oświadczenia. Pracodawca sam policzy ulgę dla pracownika.
Czytaj: „Polski Ład" dla firm - ulgi i estoński CIT
Jeśli nasze dochody są stabilne to warto z ulgi dla klasy średniej korzystać co miesiąc, a nie czekać do końca roku. Dlaczego? Bo wtedy otrzymywać będziemy wyższe miesięczne wynagrodzenia, zamiast dostać wyrównanie na koniec roku.
Rozliczenia wspólnie z małżonkiem
Ulgę klasy średniej można zastosować kiedy rozliczamy się ze współmałżonkiem. To opłacalne, zwłaszcza gdy jeden małżonek zarabia więcej, mniej albo wcale. Przy wspólnym rozliczeniu małżonkowie mogą zsumować swoje zarobki i podzielić je na pół. Jeśli po tym podzieleniu zmieszczą się w przedziale od 68 412 zł do 133 692 zł to ulga będzie im przysługiwała 2 razy i lepiej zarabiający małżonek nie będzie musiał dopłacać ani złotówki, mimo że zarobił ponad limit uprawniający do ulgi.
Polski Ład wspiera rodziny
Zgodnie z podstawowymi założeniami Polskiego Ładu, na nowych rozwiązaniach podatkowych mają zyskać rodziny.
Już w przyszłym roku wspólnie rozliczający się małżonkowie będą korzystać z podwójnej kwoty wolnej wynoszącej łącznie aż 60 tys. zł i podwyższonego do 120 tys. zł progu podatkowego dla każdego małżonka.
Dodatkowo, rodzice wychowujący co najmniej 4 dzieci mogą korzystać z ulgi PIT-0 dla rodzin 4+ (rodziny wychowujące co najmniej czwórkę dzieci). To aż 85 528 zł przychodu bez PIT na każdego rodzica. Zgodnie z wyliczeniami Ministerstwa Finansów na tej uldze skorzysta ponad 110 tys. rodziców. Rocznie, w portfelach tych rodzin zostanie ok. 335 mln zł.
Z nowego rozwiązania dla rodzin 4+ mogą korzystać nie tylko rodzice, ale również rodzice zastępczy czy opiekunowie prawni, którzy wychowują co najmniej 4 dzieci. Ze zwolnienia mogą korzystać rodzice lub opiekunowie prawni, którzy uzyskują przychody z pracy na etacie, umowy zlecenia zawartej z firmą lub z działalności gospodarczej opodatkowanej według skali podatkowej, 19% podatkiem liniowym, 5% stawką (tzw. ulga IP Box) czy ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, niezależnie od tego czy wychowują dzieci razem, czy osobno.
Dzięki takiemu rozwiązaniu, każdy rodzic lub opiekun prawny wychowujący co najmniej czwórkę dzieci, którego zarobki wynoszą do 85 528 zł rocznie, nie zapłaci ani złotówki podatku. W przypadku obojga rodziców, będzie to aż 171 056 zł bez podatku (2x 85 528 zł). Przy wyższych zarobkach podatek będzie płacony dopiero od nadwyżki ponad 85 528 zł. Ale nawet przekroczenie kwoty 85 528 zł bez PIT nie zawsze będzie oznaczać będzie konieczność dopłaty PIT, bo rodzic lub opiekunowie prawni którzy rozliczają się na zasadach ogólnych (według skali podatkowej) będą korzystać z 30 000 zł kwoty wolnej.
Przy takim założeniu, rodzic lub opiekun prawny rozliczający się według skali, nie będzie płacić PIT przy kwocie do 115 528 zł (85 528 zł + 30 000 zł). Przy wspólnym rozliczeniu małżonków kwota bez PIT wynosić będzie aż 231 056 zł (2 x 85 528 zł + 2 x 30 000 zł).
Co ważne, rodzice będą mogli skorzystać z ulgi PIT-0 dla rodzin 4+ za cały rok nawet wtedy, gdy czwarte dziecko pojawi się w rodzinie pod koniec roku np. 31 grudnia.
Ministerstwo Finansów zapewnia, że zmiany podatkowe wprowadzone w ramach Polskiego Ładu będą korzystne lub co najmniej neutralne dla zdecydowanej większości polskich rodzin.
Samotni rodzice
Polski Ład zastąpił wspólne rozliczenie samotnego rodzica z dzieckiem nową preferencją dla osób samotnie wychowujących dzieci. Pozwala ona na odliczenie od podatku 1 500 zł rocznie. W połączeniu z Polskim Ładem osoby wychowujące samotnie dziecko zarabiające do ok. 9 100 zł brutto miesięcznie nie powinny stracić w relacji do systemu sprzed 2022 r. Nowa ulga sumuje się z dotychczasową ulgą na dzieci.
Ministerstwo Finansów zapowiedziało już jednak zmiany, które spowodują, że reforma będzie korzystna lub neutralna dla osób zarabiających miesięcznie do 12 800 zł brutto.
Polski Ład pomoc dla potrzebujących
Prócz wprowadzenia 30 000 kwoty wolnej od podatku, dodatkowo Polski Ład rozszerza katalog wydatków uprawniających do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej.
Dodatkowe wsparcie otrzymają też Zakładowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (ZFRON) i Zakładowy Fundusz Aktywności (ZFA).
Ulga rehabilitacyjna
Osoby z orzeczoną niepełnosprawnością oraz podatnicy, na których utrzymaniu są takie osoby mogą teraz odliczyć od dochodu nie tylko wydatki ujęte w dotychczasowym wykazie zamieszczonym w ustawie PIT, ale także nowe, poniesione na:
• odpłatne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne (dotychczas tylko zabiegi rehabilitacyjne);
• wypożyczenie sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych (np. wypożyczenie koncentratora tlenu);
• zakup pieluchomajtek, pieluch anatomicznych, chłonnych majtek, podkładów i wkładów anatomicznych (do wysokości nieprzekraczającej rocznie kwoty 2 280 zł);
• odpłatny przewóz osoby niepełnosprawnej i dzieci niepełnosprawnych do lat 16, niezależnie od celu podróży (np. do lekarza);
• pobyt opiekuna osoby niepełnosprawnej (I grupa inwalidztwa lub dziecko niepełnosprawne do lat 16) i tej osoby na turnusie rehabilitacyjnym, w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego lub zakładach rehabilitacji leczniczej;
• odpłatny przejazd środkami transportu publicznego opiekuna osoby niepełnosprawnej (I grupa inwalidztwa lub dziecko niepełnosprawne do lat 16), w związku z pobytem osoby niepełnosprawnej na turnusie rehabilitacyjnym, w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego lub zakładzie rehabilitacji leczniczej.
Wsparcie dla firm zatrudniających osoby z niepełnosprawnościami
Rząd w dalszym ciągu chce wspomagać zakładowe działania na rzecz osób z niepełnosprawnościami. Właśnie dlatego Zakładowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i Zakładowy Fundusz Aktywności zostaną zasilone ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON).
Dzięki temu środki na ZFRON i ZFA, umożliwią udzielanie koniecznego wsparcia w rehabilitacji zawodowej, społecznej i leczniczej niepełnosprawnym pracownikom, w tym niepracującym pracownikom tych zakładów
W Polsce ponad 900 pracodawców zatrudnia niemal 100 tys. osób z niepełnosprawnościami.
W 2022 r. PFRON będzie finansował wsparcie z własnych środków. Od 2023 r. będzie mógł otrzymać dotację z budżetu państwa na ten cel w wysokości do 150 mln zł.
1% dla Organizacji Pożytku Publicznego
W 2022 r. Organizacje Pożytku Publicznego (OPP) nie odczują zmian w podatkach. Otrzymają środki z 1 według wcześniejszych zasad (na podstawie rozliczeń podatku za 2021 r.). Od 2023 r. pieniądze dla OPP nie będą mniejsze niż obecnie.
