"Śpiulkolot" został zwycięzcą plebiscytu na Młodzieżowe Słowo Roku 2021.
Młodzieżowe Słowo Roku 2021. Co oznacza słowo śpiulkolot?
Zwycięski >>śpiulkolot<< to żartobliwy wyraz oznaczający sen, czynność spania, samo udawanie się na spoczynek lub nawet łóżko czy inne przyjemne miejsce do spędzania czasu w objęciach Morfeusza.</p>
- Z jednej strony odnosi się do potocznego słowa >>śpiulkać<<, czyli spać, a z drugiej do memu, przedstawiającego urocze zwierzątka w wymyślnych, miękkich pojazdach - wyjaśniła w rozmowie z PAP prof. Anna Wileczek z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach i członkini jury plebiscytu. Badaczka podkreśliła, że budzi ono dobre skojarzenia i uśmiech na twarzy.</p>
Słowo >>śpiulkolot<< swoje początki miało na instargamowym profilu o pieskach:</p>
Czytaj też: Konkurs na Młodzieżowe Słowo Roku 2020. Wygrywały hasła łamiące regulamin
Laureaci plebiscytu na Młodzieżowe Słowo Roku
Na drugim miejscu z liczbą 9401 głosów znalazło się ulubione młodzieżowe pożegnanie, czyli wymawiana z angielska >>naura<< zgłaszane dość często już w ubiegłym roku. Na trzecim – powiedzenie i riposta, swoista "odzywka na każdą zaczepkę", czyli "Twoja stara". W slangu młodzieżowym od dawna słowo >>stara<< było synonimem matki, a >>stary<< ojca, ewentualnie dobrego kumpla, obecnie określa się tak też męża lub żonę.</p>
W drugim etapie plebiscytu na finałowa dwudziestkę głosowało 34885 osób. - Co ciekawe, na zwycięskie słowo głosowało najwięcej osób powyżej 18 r. życia, wydaje się więc, że śpiulkolot jest wynalazkiem językowym nieco starszej młodzieży lub tych młodych lub czujących się młodo dorosłych, dla których humor internetowy oparty na memach jest chlebem powszednim – oceniła badaczka. Prof. Wileczek zwróciła także uwagę na to, że "specyficzne poczucie humoru bywa też elementem tworzącym i spajającym społeczność internetową, dla której znaczenie słowa znaczy po prostu jego kontekstowe użycie". "Pozostałe dwie konstrukcje językowe należą do +wspólnego+ slangu młodzieżowego i – jak się zdaje – są dość uniwersalne, choć wspomnianą wyżej ripostę łatwiej usłyszeć wśród młodszych nastolatków lub nawet starszych dzieci, dla których szermierki słowne są dość powszechne" – mówiła członkini jury.
Czytaj też: Dzban – Młodzieżowe Słowo Roku 2018. Wiesz, co oznacza?
Wyróżnienia w konkursie
Jury wyróżniło też słowo >>odciszyć<< występujące w znaczeniu "włączyć mikrofon", ponieważ stało się dość powszechne, a także bardzo użyteczne podczas zdalnego nauczania. Jak zauważyła członkini jury, "interesujące jest, że młodzi ludzie na tyle oswoili już pandemię, że przestała być atrakcyjnym źródłem do produkcji nowych słów, choć w ubiegłym roku zbiór takich struktur był znacznie bogatszy". </p>
Prof. Wileczek zwróciła także uwagę na dużą produktywność wyrazów z przyrostkiem "–ara" bez nadawania słowom pochodnym odcienia negatywnego. - Zgłaszano więc >>zodiakarę<<, czyli miłośniczkę znaków zodiaku, >>kamieniarę<<, czyli miłośniczkę kamieni czy >>świąteczniarę<<, czyli miłośniczkę świąt - przypomniała.<br /> Badaczka wskazała także, że w dalszym ciągu utrzymuje się trend pozytywnego emocjonalnego wartościowania zjawisk i osób za pomocą przyrostka "-ówa" zgłaszanego jednak zwykle w zapisie przez -u- , np. "gituwa", "hotuwa", "smakuwa" oraz pojemnych semantycznie wykładników emocji, radości czy żartu, np.: "essa", "ez", "xD", "YOLO", "yś".
Jak dodała badaczka, "znacznie mniej było zgłoszeń wyrazów i wyrażeń o zabarwieniu wulgarnym czy szyderczym, ale wydaje mi się, że jest to raczej wynik jasnej klauzuli w regulaminie niż naturalnej tendencji językowej".
W jakim kierunku idzie język młodzieży?
Pytana w jakim kierunku zmienia się język młodzieży, prof. Wileczek powiedziała, że "od dłuższego czasu dzielę się wrażeniem, że współczesny język młodzieżowy przestał być gwarą środowiska uczniowskiego, a stał się stylem komunikacyjnym". Wyjaśniła, że dzieje się tak, ponieważ współcześnie znacznie przesuwana jest granica młodości.
Prof. Wileczek oceniła, że przykłady poprzednich plebiscytów pokazują, że często słowa z podium plebiscytu stają się językowym "dobrem publicznym". Tak stało się ze słowami takimi jak "sztos", "dzban" czy "jesieniara". "Wydaje mi się jednak, że były to wyrazy istniejące już w języku i nieco oswojone. Czas pokaże, czy nowy, długi, choć żartobliwy >>śpiulkolot<< czy specyficzna brzmieniowo >>naura<< przekroczą granice odmiany młodzieżowej– wskazałą prof. Anna Wileczek.<br /> Objaśnianiem znaczeń charakterystycznych dla komunikacji młodzieży zajmuje się niedawno utworzone Obserwatorium Języka i Kultury Młodzieży Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach i Kieleckiego Towarzystwa Naukowego. "Zapraszamy młodzież do zgłaszania swoich propozycji przez stronę internetową, a dorosłych do lektury: https://obserwatorium-mlodziezy.ujk.edu.pl/" - zachęciła badaczka.
Plebiscyt Młodzieżowe Słowo Roku
Młodzieżowe Słowo Roku to plebiscyt organizowany przez Wydawnictwo Naukowe PWN we współpracy z Uniwersytetem Warszawskim. Jego celem jest wyłonienie najbardziej popularnych wśród młodych ludzi słów, określeń lub wyrażeń. Jak jednak wyjaśniają organizatorzy, Młodzieżowe Słowo Roku nie musi być nowe, slangowe ani najczęściej używane w danym roku.
Czytaj też:
KJ
Inne tematy w dziale Kultura
