Jak kupić zdrowe jabłka? - poradnik

Pewność, że jemy owoce, czy warzywa całkowicie wolne od pestycydów mamy tylko w przypadku plonów z własnego ogródka czy sadu. Niestety, kupując jabłka w sklepie czy na bazarze trudno rozpoznać, czy było pryskane czy nie. 

Jak rozpoznać pryskane jabłka?

W Polsce sadownictwo ekologiczne praktycznie nie istnieje. Jak mówią eksperci, z roślin sadowniczych, tak naprawdę bez oprysków da się wyprodukować jedynie borówki. Pryskanie jabłoni to powszechna praktyka, ponieważ owoce są podatne na szkodniki i choroby. Polska jest liderem, jeśli chodzi o eksport jabłek. Produkujemy je w dużych ilościach i w dużych ilościach je opryskujemy. Jedno drzewko jabłoniowe jest opryskiwane w ciągu roku ponad 10 razy! Pryskane są nie tylko drzewka, ale i owoce.

Jabłoń jest opryskiwana w ciągu roku ponad 10 razy.

 

Naukowcy odkryli, że jabłka należą do owoców najbardziej „zanieczyszczonych" pestycydami. To związki o działaniu grzybobójczym, które mają zły wpływ układ hormonalny człowieka oraz wywołują alergie. 

Konsumenci przyzwyczajeni do standardowych odmian jabłek nie chcą kupować odmian przystosowanych do produkcji eko. Bowiem takie jabłka często nie dorównują cechami jakościowymi odmianom standardowym (są mniejsze, o nieregularnych kształtach, z brzydsza skórką, mniej odporne na przechowywanie, mniej słodkie itp.) Z drugiej strony wyprodukowanie odmian jabłek w całości ekologicznych, ale dorodnych i zdrowych, jest operacją bardzo ryzykowną oraz kosztowną, za co klienci przyzwyczajeni do tanich owoców, niespecjalnie chcą płacić. Jabłka ekologiczne są bowiem najdroższe, przy czym nie zawsze najpiękniej wyglądają. 

Dla konsumentów warzyw i owoców ważne są: naturalność (postrzegana jako jak najmniej nawozów i środków ochrony roślin, ale też dojrzewanie na słońcu nie w szklarni); polskość (głównie ze względu na krótki transport i wspieranie polskich producentów, a także smak); przewidywalność smaku (znana odmiana); znajomość ścieżki jaką przechodzi warzywo czy owoc od producenta do sklepowej półki. Nie zwracają uwagi na region (w ramach Polski) pochodzenia ze względu na nieznajomość regionalnych odmian i ich właściwości. Rosnącym trendem jest zainteresowanie warzywami i owocami niedoskonałymi, które uchodzą za bardziej naturalne. Z drugiej strony dla wielu osób wciąż liczą się ładny wygląd i porównywalny kształt. Oceniają, że taki produkt jest zdrowy i będzie się dobrze przechowywać.

Jeśli chcesz kupić jabłko, które nie było pryskane i pochodzi z drzewa, które było nawożone naturalnymi nawozami, możesz poszukać jabłek z upraw tradycyjnych albo ekologicznych, oznaczane jako „eko” lub „bio”. Przy czym nie zawsze to "eko" i "bio" oznacza uprawę całkowicie bez oprysków.

W sklepie czy na bazarze?

Polacy najchętniej robią zakupy koło domu lub po drodze. Teoretycznie preferujemy bazarki, ale często rezygnujemy z nich z braku czasu lub dlatego, że nie ma ich w pobliżu. Największą zaletą targów i różnego rodzaju straganów jest to, że mamy zaufanie do sprzedawcy oraz poczucie, że sprzedawane produkty są uprawiane przez sprzedawcę lub jego rodzinę.

Tymczasem zdecydowanie bardziej niepewne jest kupowanie owoców czy warzyw na bazarkach niż w sklepach. Owoce produkowane przez dużych producentów i grupy producenckie wypuszczane na rynek (sieciówki, markety spożywcze), produkowane są pod wymagane przez te sieci systemy jakości i przebadane na obecność pozostałości pestycydów. Z kolei owoce sprzedawane z bazarku nie przechodzą z reguły żadnych testów i nie wiemy, czy spełniają normy bezpieczeństwa dla konsumenta. Warto kupować nasze, krajowe jabłka – są lepszej jakości niż owoce sprowadzane zza granicy. 

Normy unijne nie dopuszczają sprzedawania jabłek z jakimikolwiek objawami chorób, na przykład gnicia lub zepsucia. Ale w praktyce różnie z tym bywa. Według przepisów unijnych każde jabłka powinny być oznakowane. W większości przypadków znakuje się opakowania, ale niektóre jabłka posiadają specjalne nalepki na skórce z nazwą producenta. 

Jakie informacje są na nalepkach?

• o klasie jabłek – owoce dzieli się na klasy jakości, oznaczane jako „II”, „I” i „ekstra”, gdzie klasa II jest klasą najgorszą, a klasa „ekstra” – najlepszą, spełniającą prawie wszystkie normy dotyczące wielkości i wyglądu owoców;
• o pochodzeniu – przede wszystkim o kraju pochodzenia, nieobligatoryjnie także o regionie uprawy lub krajowej, regionalnej nazwie miejsca pochodzenia;
• o jednostce, która pakowała lub wysłała owoce – wymagany jest jej adres, dane kontaktowe

Jabłka luzem czy w folii?

Kupujesz jabłka w foliowym opakowaniu? Dokładnie je obejrzyj i sprawdź, czy nie widać śladów nadpsucia. Jeśli nie jesteś w stanie tego stwierdzić, lepiej wybierz inne owoce. Generalnie lepiej unikać kupowania produktów w opakowaniach foliowych. Wynika to z tego, że owoce i warzywa są świetnym materiałem, do którego mogą migrować np. plastyfikatory z opakowań plastikowych. To kolejne zagrożenie dla zdrowia. 

Jak poznać, czy wybierasz zdrowe, świeże jabłka? Co dyskwalifikuje owoc?

• brązowe plamy. Wywoływane przez rakotwórczą patulinę przebarwienia przenikają do miąższu. Takie jabłko jest zepsute i nie nadaje się do spożycia.
• pomarszczona skórka jabłka to znak, że jest ono nie świeże, zbyt długo leży w sklepie. Takie jabłko można zjeść, ale lepiej jednak zużyć je do ciast, przetworów.
• suche brązowo-brunatne plamy na skórce to owoce porażone parchem – najbardziej pospolitym grzybem, który atakuje jabłonie. Takie jabłka nie powinny znaleźć się w sklepie, ale jeśli się na nie natkniesz, np. na targu, nie kupuj ich
• plamy połączone z biało-szarym nalotem, to znak, że chorują na szarą pleśń. Omijaj z daleka zarówno zakażone sztuki, jak i te, koło których leżą: chore owoce zarażają zdrowe.
• wyraźne dziurki, miękkie plamki albo zaschnięty sok na powierzchni – może to być znak, że jabłko jest robaczywe. 
• oznaki nadpsucia, gnicia - nie kupuj takich jabłek, bo możesz się zatruć.
• zbyt piękna i błyszcząca skórka. Jeśli wygląda wyjątkowo nienaturalnie, może to znaczyć, że jabłko było polerowane albo woskowane, żeby lepiej się prezentować. Widać to podczas mycia, ma się wrażenie, że jabłko jest tłuste

Polskie jabłka tradycyjne

Polska jest największym producentem jabłek w Unii Europejskiej i trzecim na świecie. Produkt tradycyjny to produkt spożywczy chroniony prawem polskim lub prawem UE. Na tej liście znajdziemy również jabłka. Poniżej znane i cenione marki polskich jabłek.

Jabłka łąckie

Mają wyrazisty smak i zapach który zawdzięczają mikroklimatowi Kotliny Łąckiej. Większość owoców uzyskiwanych w rejonie Łącka cechuje się wyjątkową soczystością i aromatem. Kształt owoców zależy od poszczególnej odmiany. Ich rumieniec jest wyraźnie mocniejszy od jabłek pochodzących z innego regionu. Dzięki specyficznemu mikroklimatowi oraz ukształtowaniu terenu rdzawienie owoców jest stosunkowo małe. Większość sadów znajduje się na stokach o nachyleniu około 15 stopni, co stwarza najkorzystniejsze rozłożenie rocznych temperatur.

Jabłka grójeckie

Ze względu na specyficzny mikroklimat smak i zapach jabłek grójeckich jest bardziej wyrazisty i aromatyczny od jabłek uprawianych w innych regionach. Obecnie na terenie Grójecczyzny (woj. mazowieckie) uprawia się intensywne sady karłowe, które dostarczają ok. 40% krajowej produkcji jabłek, a intensywność upraw w niektórych gminach sięga nawet 70%.

Jabłka sandomierskie

Warunki klimatyczne panujące na terenach Sandomierszczyzny (woj. świętokrzyskie) tj. stosunkowo długi okres bez przymrozków, żyzna gleba, a także równomierne rozłożenie w okresie wegetacji natężenia nasłonecznienia i rozkład opadów wpływają na charakterystyczny smak i zapach jabłek sandomierskich.

Jabłko z Raciechowic

Sady jabłoniowe z terenu Raciechowic (woj. małopolskie) położone są na obszarze Beskidu Wyspowego. Owoce dojrzewają w ostrzejszym klimacie podgórskim i przez odpowiednie nasłonecznienie na stokach południowych otrzymują swoisty smak i wybarwienie. Wpływ na wyjątkowy smak jabłek z Raciechowic mają duże różnice temperatur pomiędzy nocą a dniem. Ze względu na warunki klimatyczne, które są tu bardzo dobre oraz specyficzny mikroklimat górski, jabłka mają wyjątkowy smak, jędrność i zapach.

Jabłka kraśnickie

Ze względu na wyjątkowy mikroklimat, w tym sąsiedztwo lasów, ukształtowanie terenu oraz ciepłe wapienne gleby, jabłka produkowane w rejonie powiatu kraśnickiego (woj. lubelskie) mają wyjątkowy smak, aromat oraz barwę nieosiągalną w innych rejonach kraju. Długoletnia tradycja uprawy dodatkowo podniosła walory owoców pochodzących z tego regionu.

Polecamy: Dlaczego warto jeść jabłka? Przepisy na potrawy z jabłek

Autor: ja