W Polsce mamy do czynienia z ponad 60 odmianami jabłoni domowej. Ich owoce różnią się między sobą wyglądem, smakiem, aromatem, a także przeznaczeniem. Oto przegląd najpopularniejszych odmian jabłek w Polsce.
Jabłka dojrzewają, w zależności od odmiany, już od połowy lipca aż do późnej jesieni. Owoce te cechują się znakomitymi właściwościami przechowalniczymi. Dzięki temu zachowują najwyższe walory smakowe i odżywcze nawet do kolejnych zbiorów. Właśnie dlatego możemy cieszyć się dostępnością pysznych, świeżych i różnorodnych odmian przez cały rok.
Odmiany kwaśne nadają się na przetwory – kompoty, dżemy, konfitury. Natomiast okazy słodko-kwaśne najczęściej wykorzystujemy jako dodatek do mięsa. Świetnie dopełniają też smak sałatek warzywnych i surówek. Jabłka kruche i soczyste najchętniej jemy na surowo.
Antonówka
Antonówka to smaczna odmiana jabłek, która przywędrowała do Polski z Rosji. Określana jest jako żółte jabłko, poprzez swoje charakterystyczne zabarwienie skórki. Charakteryzuje się kruchym miąższem i kwaśnym smakiem. Świetnie sprawdza się do przygotowywania domowych przetworów, np. soków, dżemów, konfitur, a także w różnego rodzaju ciastach i deserach.Owoce antonówki dojrzewają na początku września, a jabłoń wykazuje dużą wytrzymałość na mróz. Z powodzeniem można ją uprawiać w przydomowym ogrodzie. Antonówka należy do jesiennych odmian jabłek.
Cortland
Cortland to amerykańska odmiana jabłek, od lat 70. ciesząca się dużą popularnością w Polsce. Mniejsze owoce mają kształt kulisto-baryłkowaty, większe są spłaszczone, lecz wszystkie są symetryczne. Skórka cortlandów jest mocna, gładka, tłusta, pokryta w ponad połowie karminowym, lekko smużkowatym rumieńcem. Miąższ jest biały, w smaku słodko-winny, lekko korzenny, kruchy, do tego nie ciemnieje po przekrojeniu. Są bardzo soczyste, nadają się do produkcji soków. Jabłka te można również stosować jako dodatek do mięs i sałatek. Odmiana Cortland posłużyła do wyhodowania wielu popularnych odmian jabłoni. Otrzymaną w Polsce odmianą jest Delikates.
Gala
Gala jest odmianą jabłek pochodzącą z Nowej Zelandii, do Polski trafiła dopiero w latach 90. Owoce tej odmiany jabłoni są słodkie i kruche. Zwykle osiągają małą lub średnią wielkość. Dojrzewają pod koniec września i mogą być przechowywane do grudnia. Miąższ jest kremowy, słodki, kruchy, soczysty i smaczny. Owoce mają jedną widoczną wadę, jest nią skłonność do pękania przy szypułce, dzieje się tak, kiedy dojrzałe owoce wiszą zbyt długo na drzewach, bądź w czasie obfitych deszczy. Takie owoce nie nadają się do przechowywania.
Gloster
Gloster to odmiana niemiecka. Do Polski zawitała pod koniec lat 70. i szybko zyskała uznanie jako odmiana deserowa. Jabłka te zbiera się na początku października. Są duże o stożkowatym kształcie. Ich skórka jest ciemnoczerwona, gładka i błyszcząca, a miąższ zielono-żółty. Jabłka Gloster są soczyste, chrupiące o słodko-kwaśnym smaku i subtelnym aromacie. Można je jeść na surowo. Nadają się także do sałatek owocowych, ciast a nawet jako nadzienie do mięs.
Golden Delicious
Ten rodzaj jabłek przywędrował do nas ze Stanów Zjednoczonych. W warunkach polskich dojrzałość zbiorczą osiąga w połowie października, a dojrzałość konsumpcyjną w grudniu. To soczyste, słodkie i aromatyczne jabłka. Ich skórka jest gładka, zielono-żółta. Wyróżniają się chrupiącym i delikatnie kremowym miąższem. Są soczyste, kruche, winno-słodkie, aromatyczne i powszechnie oceniane jako bardzo smaczne. Oprócz jedzenia na surowo, świetnie sprawdzają się jako jabłka deserowe w różnego rodzaju przetworach i kompotach.
Granny Smith
Granny Smith to australijska odmiana jabłoni, wyselekcjonowana na farmie Marii-Ann Smith w okolicach Sydney w 1868, gdzie wyrosła jako przypadkowa siewka z wolnego zapylenia. Jabłka Granny Smith mają intensywnie zielony kolor. Skórka jest gładka, tłustawa i lśniąca. Miąższ mają zielonkawobiały, soczysty i jędrny o intensywnym aromacie, smak słodko-kwaśny. Owoce ze względu na smak nadają się zarówno do gotowania i pieczenia, jak i do jedzenia na surowo. Polecane są do sałatek, ponieważ nie brązowieją tak szybko jak inne odmiany jabłek. Są także od innych twardsze. Z ciekawostek: jabłko Granny Smith było logiem Apple Records, wytwórni muzycznej założonej przez członków zespołu The Beatles.
Idared
Idared to odmiana jabłek wywodząca się z USA. Do Polski sprowadzona w 1952 roku. Obecnie jest jedną z najpopularniejszych odmian w sadach towarowych w Polsce, ponieważ łatwo się ją uprawia i przechowuje, a drzewka wydają sporo owoców. Idared posiada owoce o średniej wielkości, kształtu kulistego, lekko spłaszczone przy szypułce i kielichu. Miąższ w owocu jest biały, z lekkim odcieniem kremowym, drobnoziarnisty, soczysty, jędrny o lekko kwaskowatym smaku, smaczny, jeśli był zebrany w prawidłowym okresie i dobrze przechowywany. Nadaje się dobrze na soki i ciasta. Jest ponadto jedną z głównych odmian eksportowanych na wschód Europy.
Jonagold
Jonagold to odmiana pochodząca ze Stanów Zjednoczonych. W Polsce upowszechniła się w połowie lat 80. Owoce są duże lub bardzo duże, stożkowato-kuliste, czasem nieregularne. Skórka jest gładka, zielonkawożółta, a tam, gdzie owoce były dobrze nasłonecznione ma ciemnoczerwony rumieniec. Miąższ jest żółty gruboziarnisty, ścisły, soczysty, o bardzo korzystnym stosunku cukrów do kwasów, aromatyczny. Owoce te są bardzo lubiane. Z jonagoldów powstało wiele odmian-mutantów, nie mniej smacznych.
Koksa pomarańczowa
Koksa pomarańczowa to XIX-wieczna angielska odmiana. Jej owoce uznawane są za jedne z najsmaczniejszych. Owoce są średniej wielkości, pachnące, lekko spłaszczone. Ich skórka jest matowa, dosyć gruba, żółta, z rumieńcem. Miąższ owoców jest żółtawy, delikatny, soczysty i słodki, o smaku z nutami gruszek i pomarańczy. Nadają się do bezpośredniego spożycia oraz na przetwory i wypieki.
Ligol
Ligol jest polską odmianą jabłek wyselekcjonowaną w 1972 roku. o dużych, słodko-kwaskowatych owocach. Jabłka tej odmiany są duże lub bardzo duże, kształtu kulisto-stożkowatego i odznaczają się zieloną barwą z czerwonym rumieńcem. Miąższ jest soczysty, chrupiący, słodki, a zarazem delikatnie kwaskowaty. Bardzo wysoko oceniany przez konsumentów. Owoce dojrzewają w połowie października i można je przechowywać nawet do wiosny.
Lobo
Lobo wywodzi się z Kanady i jest odmianą jesienną. Skórka tych jabłek jest gładka, zielono-żółta z silnym, bordowym rumieńcem, który pokrywa niemal cały owoc. Na świeżo zebranych owocach występuje delikatny, biały nalot – nie trzeba się go obawiać, to naturalne zjawisko. Owoce są kruche, kwaskowate i mało aromatyczne. Nadają się do deserów i przetworów – można z nich przygotować musy i marmolady.
Papierówka
Papierówka, czyli oliwka żółta albo inaczej "żółte jabłko" przywędrowała do Polski z krajów nadbałtyckich. Jest odmianą wiosenną, ponieważ pierwsze zbiory przypadają na początku wakacji. Odznacza się kruchym i lekko kwaskowatym miąższem. Z mało dojrzałych owoców można robić różne przetwory. Natomiast dojrzała papierówka jest bardzo smaczna i słodka, ale nadaje się wyłącznie do szybkiego spożycia. Owoce papierówki są dość wrażliwe na transport i dlatego głównie sprzedawane lokalnie.
Red Jonaprince
Jabłka Red Jonaprince są odmianą Jonagoldów. Są od nich większe i mają charakterystyczny, głęboko-czerwony kolor. Ich miąższ jest zwarty, twardy, kremowo-żółty, w smaku słodko-kwaśny. Red Jonaprince mają większą też zawartość cukrów i jędrność niż inne Jonagoldy. Red Jonaprince posiada wysoką zawartość przeciwnowotworowego składnika - antocyjanów. Najczęściej spożywane na surowo, ponieważ długo zachowują jędrność i apetyczny wygląd.
Reneta
Jej francuskie imię oznacza "Królowa Jabłek". Owoce są twarde, równomiernie okrągłe. Ich skórka jest początkowo zielona, lecz po czasie pokrywa ją brązowa „pajęczynka”. Nie wyglądają zbyt apetycznie, lecz nie ma lepszego jabłka, które nadaję się na przetwory, do szarlotki czy też do suszenia. Posiadają charakterystyczny winno-kwaskowaty smak i aromat, ale niewiele osób lubi je jeść na surowo.
Szampion
To odmiana czeska, W Polsce uprawiana od połowy lat 80., jest jedną z najchętniej sadzonych odmian. Ma dość duże jabłka o lekko wydłużonym kształcie i żółto-czerwonej skórce. Miąższ jest soczysty, słodki, delikatnie kwaskowaty, aromatyczny i powszechnie oceniany jako bardzo smaczny. Szampiony nadają się do bezpośredniego spożycia – są bardzo lubiane przez dzieci. Można z nich także przygotowywać musy, soki, przeciery, dżemy i konfitury.
Przypuszcza się, że ojczyzną jabłoni są Chiny. Stamtąd rozprzestrzeniły się po całej Azji i dotarły do Europy. Jabłka jadali już mieszkańcy prasłowiańskiego Biskupina, a powszechną ich uprawę na naszych ziemiach rozpoczęli w XII wieku cystersi. Dziś na rynkach możemy częściej spotkać odmiany importowane niż rodzime, a wynika to z łatwiejszego i tańszego sposobu uprawy na dużą skalę, jak również z odporności gatunków na długotrwałe przechowywanie.
ja
Inne tematy w dziale Rozmaitości
