40. rocznica Porozumień Sierpniowych. Światowe media piszą o ideałach "Solidarności"

W gazetach na całym świecie ukazują się w tych dniach artykuły o ideałach "Solidarności" i polskiej drodze do wolności. Powstały one w ramach projektu „Opowiadamy Polskę światu – Polska Solidarność”, stworzonego z okazji 40-lecia powstania "Solidarności".

Autorami są m.in. premier Mateusz Morawiecki, wybitny amerykański historyk Timothy Snyder czy słynny reporter „Washington Post” Michael Dobbs.

"Solidarność musimy uczynić projektem dla całej Europy - jest naszą propozycją na nadchodzące dekady rozwoju" – podkreślił Morawiecki w tekście, który pojawił się m.in. we włoskiej "La Repubblica", francuskim "L’Opinion", hiszpańskim "ABC", szwedzkim "Goeteborgs-Posten" i czeskich "Lidovych Novinach".

Według premiera "dziś, po czterdziestu latach od pamiętnego Sierpnia 80’, naszym zasadniczym zadaniem jest sprawić, by szczególnie w oczach świata Solidarność nie pozostała jedynie kartą z dziejów polskiego narodu".

"Solidarność musimy uczynić projektem dla całej Europy! To Solidarność jest naszą propozycją na nadchodzące dekady rozwoju. Pragniemy Europy silnej, tak jak chcemy silnej Polski. Jestem przekonany, że będziemy zdolni kształtować wspólną przyszłość o tyle, o ile dziedzictwo +Solidarności+ przyjmiemy jako fundament naszych działań" - napisał.

Zacytował słowa Jana Pawła II: "nie ma wolności bez solidarności". Według szefa Rady Ministrów, "to słowa szczególnie aktualne w dobie walki z koronawirusem, kryzysem ekonomicznym i gdy za naszą wschodnią granicą bratni naród białoruski walczy o swoją wolność!".

Morawiecki podziękował współautorom, których teksty również zostaną opublikowane w ramach akcji. Wśród nich znajdują się m.in. prof. Wojciech Roszkowski, Jan Rokita, Michael Dobbs, Vaira Vike-Freiberga, Vytautas Landsbergis i prof. Csaba Gyorgy Kiss.

Na łamach "L’Opinion" prof. Wojciech Roszkowski napisał, że od sierpnia 1980 do grudnia 1981 podczas 16 miesięcy, kiedy rodziła się „Solidarność”, nastąpiły procesy, decydujące o historii Polski i świata.

Natomiast amerykański historyk Timothy Snyder ocenił tam, że „Kraje Europy centralnej doskonale wykorzystały możliwości, które zaoferował im upadek komunizmu”.

Z kolei prof. Piotr Biłos we francuskim dzienniku wskazał na wkład instytucji kultury i niezależnych ośrodków medialnych w odzyskanie wolności. Odwoływał się również do współczesnej sytuacji i narracji obecnej w krajach Zachodniej Europy, mówiącej o tym, że Polacy są beneficjentami funduszy wspólnotowych.

Prof. Ryszard Bugaj podkreślał natomiast, że „szesnaście miesięcy +Solidarności+ pokazało, że Polacy gotowi są do podjęcia budowy suwerennego i demokratycznego państwa", a opozycjonista Jan Rokita, b. prezydent Łotwy Vaira Vike-Freiberga i b. premier Litwy Vytautas Landsbergis przypominają wkład „Solidarności” w upadek komunizmu w ich regionach i w globalnym układzie sił.

Artykuł premiera Morawieckiego ukazał się również w peruwiańskim magazynie "Revista Embajador", natomiast wenezuelski "El Nacional" opublikował wspomnienie Michaela Dobbsa, który w 1980 roku był korespondentem „Washington Post” w Polsce.

Białoruska rozgłośnia „Radio Swoboda” opublikowała materiał o drodze Polski do wolności na podstawie tekstów Morawieckiego, podsekretarza stanu w polskim MSZ Pawła Jabłońskiego, Snydera i prof. Françoisa Dubeta. „40 lat „Solidarności. Nauka o skutecznym oporze Polski wobec systemu totalitarnego dla świata i Białorusi” – tak Radio Swaboda zatytułowała artykuł, w którym streściła materiały czterech autorów z projektu „Opowiadamy Polskę światu”.

Artykuł Morawieckiego opublikowany został też przez największą agencję prasową Mołdawii - IPN i ukraiński portal Europejska Prawda. Natomiast tekst Jabłońskiego ukazał się także w jednym z największych rosyjskich portali internetowych: NEWSru.com.

Z kolei na stronie internetowej magazynu "Emerging Europe" opublikowano tekst Snydera. "Powstanie Solidarności to jedno z najważniejszych wydarzeń w skali Polski, ale też świata pod koniec XX wieku. Stało się momentem zmieniającym istotę systemu leninowskiego. Wcześniej partia komunistyczna dzierżyła w nim monopol na władzę. W chwili, gdy pojawiła się +Solidarność+, uległo to zmianie" - napisał amerykański historyk.

Projekt „Opowiadamy Polskę światu – Polska Solidarność” przygotowany został przez Instytut Nowych Mediów przy wsparciu polskiej dyplomacji, Polskiego Funduszu Rozwoju, Fundacji PKO Banku Polskiego, Fundacji Agencji Rozwoju Przemysłu, Fundacji State of Poland i Polskiej Agencji Prasowej.

Latem 1980 roku w Polsce doszło do strajków będących reakcją na podwyżki cen mięsa i wędlin. W połowie sierpnia zaczęły się strajki na Wybrzeżu. 30 sierpnia 1980 r. podpisano Porozumienia Szczecińskie, kończące strajki 1980 roku na Pomorzu Zachodnim. Było to pierwsze z porozumień zawartych pomiędzy strajkującymi robotnikami a rządem. Następnego dnia w Gdańsku przewodniczący Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego (MKS) Lech Wałęsa i wicepremier Mieczysław Jagielski podpisali porozumienie gdańskie.

Porozumienia Sierpniowe doprowadziły do powstania NSZZ "Solidarność" - pierwszej w krajach komunistycznych, niezależnej od władz, legalnej organizacji związkowej - i stały się początkiem przemian z 1989 roku - obalenia komunizmu i końca systemu jałtańskiego. Strajkujący wywalczyli też m.in. na prawo do strajku, budowę pomnika ofiar grudnia 1970 oraz ograniczenie cenzury.

ja