Marchew - zbawienna moc beta-karotenu. Przepis na kiszoną marchew

Marchew to warzywo - symbol zdrowia. Jest bardzo smaczna, wydajna oraz tania. Najbardziej znanym składnikiem marchwi jest beta-karoten, który jest silnym przeciwutleniaczem. Marchew można jeść na wiele sposobów - również w postaci kiszonki.

Kiszenie to jeden z najstarszych i najzdrowszych sposobów przedłużania świeżości warzyw. Można je przygotowywać nie tylko latem czy wczesną jesienią. Podaliśmy już przepisy na kiszoną cebulę, kiszone rzodkiewki i kiszone buraki. Dziś bierzemy na warsztat marchewkę.  

Beta-karoten i inne składniki marchwi

Marchew  składa się w ok. 90 proc. z wody, zawiera ok. 7 proc. węglowodanów, 1 proc. białek, 0,2 tłuszczów i celulozy.  Zawiera błonnik, naturalne cukry, związki siarkowe i azotowe, enzymy, olejek eteryczny, witaminy - witamina A, witaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3, B6 i B9), witamina C, E i K, a także minerały - cynk, fosfor, kobalt, magnez, miedź, potas, sód, wapń, żelazo. Z beta-karotenu zawartego w marchwi organizm człowieka wytwarza witaminę A.

Beta–karoten słynie m.in. ze swoich właściwości korzystnie wpływających na wzrok. Wspomaga zwłaszcza widzenie o zmierzchu i w nocy (zapobiega tzw. kurzej ślepocie). Dzięki swoim właściwościom przeciwutleniającym chroni przed takimi problemami jak zwyrodnienie plamki żółtej i rozwojem zaćmy. Marchew zawiera również luteinę, przeciwutleniacz, który chroni oko przed szkodliwym światłem.

Porcja 100 g zapewnia ok. 27 kcal, natomiast średnia sztuka (50 g) dostarcza ok. 14 kcal. Marchew surowa ma bardzo niski indeks glikemiczny IG 16, natomiast marchew gotowana ma już IG 30. 

Marchew to jedno z najbardziej polecanych warzyw dla niemowląt po 6 miesiącu życia jako pierwszy pokarm stały, ponieważ jest łatwo strawna i z reguły nie wywołuje alergii. Z kolei osobom w wieku podeszłym marchew podaje się jako środek dietetyczny, usprawniający perystaltykę jelit i zwiększający odporność.

Właściwości prozdrowotne marchwi

• ma silne działanie przeciwnowotworowe. Wysokie spożycie warzyw i owoców bogatych w karotenoidy, w tym marchwi, obniża o 20% ryzyko zachorowania na raka piersi w okresie po menopauzie oraz nawet o 50% ryzyko wystąpienia nowotworów pęcherza, szyjki macicy, prostaty, okrężnicy, krtani i przełyku
• obniża ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, np. udaru mózgu, choroby niedokrwiennej serca, zawału mięśnia sercowego
• obniża poziom cholesterolu we krwi i przeciwdziałają miażdżycy
• korzystnie wpływa na układ nerwowy
• poprawia funkcjonowanie układu odpornościowego
• sok z marchwi może przyspieszyć metabolizm i ułatwić odchudzanie
• poprawia kondycję skóry, łagodzi zmiany trądzikowe, przyspiesza też opalanie
• chroni włókna kolagenowe, przeciwdziała starzeniu się skóry
• ma działanie przeciwgrzybiczne, pomaga w usunięciu pasożytów z organizmu
• ma właściwości przeciwzapalne i może łagodzić już istniejące stany zapalne
• pomaga obniżyć ciśnienie krwi

Przepis na kiszoną marchewkę

Marchew można smażyć, dusić oraz zapiekać. Najzdrowsza jest jednak marchew jedzona na surowo – w tym wyciskany na świeżo sok z marchwi. Można też marchew zakisić.

Składniki:

• 3 duże marchewki
• woda
• sól (1 płaska łyżka soli na pół litra wody)
• 2 ząbki czosnku
• 3-4 plastry świeżego imbiru
• 1 łyżeczka kolendry w nasionach
• 1 łyżeczka gorczycy
• 1 liść laurowy
• 3 nasiona ziela angielskiego 

Przygotowanie:

Marchew obieramy i tniemy na wąskie paski, najlepiej obieraczką. Wkładamy ciasno do wyparzonych słoików, zalewamy letnią solanką i dodajemy przyprawy. Wieczko słoika lekko zakręcamy i stawiamy na talerzyku. Marchew zaczyna "pracować" i lekko "kipieć" pod wieczkiem. Po 5-7 dni od zakiszenia można ją jeść.

Można również ukisić marchew na słodko, wtedy zamiast ziół dodajemy 2 łyżki miodu, kawałek korzenia imbiru i rodzynki, opcjonalnie cynamon. 

Osoby z cukrzycą typu 2 mogą spożywać marchewkę tylko niepoddaną obróbce termicznej. Marchewka kiszona spełnia te warunki.

Uwaga: nadmierne spożycie beta-karotenu może potencjalnie zmienić zabarwienie skóry. Jeśli zrobiła się pomarańczowa, to znaczy, że nasza wątroba nie radzi sobie z przetwarzaniem i należy wtedy przerwać kurację marchewkową.

Czarna marchewka

Kolebką marchewki jest Azja. Obecnie Europejczykom trudno jest wyobrazić sobie to warzywo w innym kolorze niż pomarańczowy, ale te najwcześniejsze miały zupełnie inny kolor i smak. Marchewki z Persji były fioletowe, z Chin - białe i żółte. W Turcji występuje odmiana czarna i czerwona. Marchew pomarańczowa pojawiła się w XVII wieku na stole króla Holandii I podbiła Europę. W Portugalii narodowym produktem jest dżem marchewkowy, przez który marchewka jest uważana za owoc. Słowo "karotka" (jak inaczej nazywa się marchewkę) pochodzi greckiego słowa "karoton", którego pierwsze trzy litery oznaczają przedmiot o kształcie przypominającym róg.

Polska jest czwartym na starym kontynencie producentem marchewki. 

Polecamy: Superfood to nie tylko egzotyczne nasiona chia czy jagody goji. Są to polskie produkty takie jak dynia, jarmuż, siemię lniane, żurawina czy kasza jaglana. Superfood - żywność o niezwykłych wartościach odżywczych

ja