Bushcraft i survival będą łatwiejsze w polskich lasach

Miłośnicy bushcraftu i survivalu będą mogli uprawiać swoje hobby bez obaw o naruszenie prawa. Lasy Państwowe wyznaczyły dla nich 43 specjalne tereny w lasach o łącznej powierzchni ponad 65 tysięcy hektarow, czyli ok. 46 tysięcy boisk piłkarskich.

Pilotażowy program ruszy w kilkunastu regionach Polski 21 listopada 2019 r. i potrwa rok - do 23 listopada 2020 r.

Bushcraft, survival

Bushcraft (z angielskiego bus-krzaki i craft-rzemiosło) oznacza przebywanie i życie w naturalnych warunkach. Ogólnie rzecz biorąc, biwakowanie na dziko. Survival zaś to wiedza i umiejętności potrzebne do przetrwania w ekstremalnych warunkach. W Polsce jest coraz więcej amatorów tej formy spędzania wolnego czasu.

To, co przyciąga w korzystaniu z natury "na dziko" i survivalu, to bliski kontakt z naturą, minimalizm, samowystarczalność, w tym wykorzystywanie pierwotnych technik rozpalania ognia (krzesiwem, patykami), prostych narzędzi (siekiera, piła) czy ograniczony zasób sprzętów i przedmiotów (np. nieużywanie śpiwora).

Bushcraft nie jest tym samym co survival. Survival to techniki przetrwania wielu sytuacji kryzysowych, jak wypadek lotniczy czy zagubienie się w lesie itd. Natomiast bushcraft zakłada, że nie tyle mamy przetrwać, co żyć w lesie. 

Bushcraft i survival w polskich lasach

Idea "włóczenia się w dziczy" stanowi wyzwanie dla Lasów Państwowych jako zarządcy większości terenów leśnych w kraju. Dla przykładu, ustawa o lasach z 1991 r. w art. 30 zabrania biwakowania poza miejscami wyznaczonymi przez właściciela lasu lub nadleśniczego. Niestety, brak jest jasnej definicji biwakowania (na przykład, czy obejmuje to wszystko od rozstawionego namiotu przez hamak zawieszony między drzewami po karimatę rozłożoną na ziemi?). Wprawdzie biwakowanie nie jest zagrożone karą, ale można ją otrzymać za konkretne czynności - z kodeksu wykroczeń wynika, że już za zbieranie gałęzi można otrzymać grzywnę w wysokości 250 zł, a jeśli ktoś wykopie dół np. latrynę, to może zostać ukarany grzywną 1000 zł.

Bushcrafterzy lub survivalowcy zwykle nie chcą też nocować w miejscach wyznaczonych i zagospodarowanych turystycznie, lecz w dziczy. Podobne problemy dotyczą używania ognia w lesie, ścinania gałęzi do budowy szałasów itp., co wzbudza zrozumiały niepokój leśników.

- Musimy śledzić nowe trendy w rekreacji i starać się zapewnić każdemu swobodę realizowania jego pasji w lesie. Użytkownicy lasu powinni z kolei zrozumieć obowiązki i odpowiedzialność leśników, zwłaszcza za bezpieczeństwo ludzi i przyrody - mówi Anna Pikus, naczelnik Wydziału Społecznych Funkcji Lasu w Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych.

Zobacz: Lasy otwarte dla miłośników bushcraftu

Pilotaż

W kwietniu 2018 r. dyrektor generalny Lasów Państwowych spotkał się z przedstawicielami różnych grup korzystających z lasów: od rowerzystów, harcerzy przez bushcrafterów i survivalowców po detektorystów, czy powożących psimi zaprzęgami. W efekcie spotkania rozpoczął się cykl konsultacji i warsztatów dla leśników oraz przedstawicieli organizacji promujących bushcraft i survival.

Podczas spotkania w marcu 2019 r. wypracowano rozwiązanie i rozpoczęto prace nad jego wdrożeniem. Leśnicy skorzystali z opinii prawnej, według której skoro ustawodawca nie określa dokładnie sposobu wyznaczenia przez nadleśniczego miejsc biwakowych, to można wskazać nie tylko konkretne, punktowe miejsce, ale również cały duży teren o precyzyjnie określonych granicach.

- Wyznaczyliśmy łącznie 43 takie obszary na terenie 15 z 17 regionalnych dyrekcji, w sumie obejmujące ponad 65 tys. ha lasów. Najmniejszy z nich liczy 224 ha, największy 5371 ha. Na całej powierzchni tych obszarów bushcrafterzy będą mogli uprawiać najważniejsze dla nich aktywności zgodnie z ustalonym regulaminem - mówi Andrzej Konieczny, dyrektor generalny Lasów Państwowych.

Lasy objęte pilotażowym programem wchodzą w skład umocowanych ustawowo tzw. leśnych kompleksów promocyjnych (jest ich 25), które mają służyć m.in. testowaniu innowacyjnych, eksperymentalnych rozwiązań w zakresie gospodarki leśnej.

Regulamin bushcraftu i survivalu

Pilotaż potrwa od 21 listopada 2019 r. do 23 listopada 2020 r. Osoby chcące skorzystać z możliwości dostępnych w wyznaczonych obszarach leśnych muszą stosować się do regulaminu.

Najważniejsze, że w granicach tych obszarów będzie można biwakować w dowolnym miejscu w grupie do czterech osób i nie dłużej niż dwie noce z rzędu bez zgody nadleśnictwa (wystarczy je tylko uprzedzić o tym zamiarze pocztą elektroniczną). Biwakujący będą musieli potem przywrócić miejsce do stanu wyjściowego, przed wszystkim posprzątać po sobie – zgodnie z zasadą leave no trace (z ang. nie zostawiaj po sobie śladów).

Część punktów regulaminu to w istocie międzynarodowy katalog dobrych praktyk środowiska bushcraftu i survivalu. Co do niektórych aspektów leśnicy musieli pozostać pryncypialni: użytkowników obszarów pilotażowych obowiązuje, jak wszystkich innych, zakaz używania otwartego ognia w lesie. Skala zagrożenia pożarowego w lasach, potęgowana ostatnio przez kolejne lata suszy, nie pozwala tu na kompromis ze względów bezpieczeństwa. 

Obszary objęte programem będą monitorowane: leśnicy i wolontariusze z grup bushcraftowych będą prowadzili obserwację, wywiady z napotkanymi turystami, ankiety internetowe. Leśnicy będą dbali też na przykład o to, by koła łowieckie w odpowiednim miejscu i czasie oznaczały tablicami teren polowania oraz będą szeroko uprzedzali wszystkich o planowanych polowaniach zbiorowych.

Polecamy:

Las i zupa w menażce. Czy harcerstwo „kręci” dziś młodzież?

Zanocuj w lesie na dziko - propozycja Lasów Państwowych dla Polaków

KJ