Gdy myślimy o głównych indeksach w gospodarce, często na pierwszy plan wysuwa się baza REGON lub NIP. Warto jednak wiedzieć o tym, że w polskim porządku prawnym funkcjonuje jeszcze Krajowy Rejestr Sądowy. Jakie dane można tam odnaleźć i jak do nich dotrzeć?
Jak działa Krajowy Rejestr Sądowy?
Zbiór został uruchomiony pierwszego stycznia 2001 roku, jednak działania zmierzające do stworzenia KRS-u zostały rozpoczęte kilka lat wcześniej. Powstał on na podstawie Ustawy o KRS z 20 sierpnia 1997 roku, a ostateczny kształt bazy był obiektem wielu dyskusji. Dlaczego?
Przed powstaniem Krajowego Rejestru Sądowego w polskim porządku prawnym funkcjonowało niezależnie od siebie kilka pomniejszych baz danych, na przykład rejestr fundacji, stowarzyszeń czy Rejestr Handlowy, który oficjalnie uruchomiono już w II Rzeczypospolitej.
Tak duża ilość baz, gdzie wiele informacji się dublowało, rodziła sporo problemów. Zarówno dla administracji państwowej, jak i dla osób, które chciały skorzystać z właściwości tych zbiorów i poznać dane o konkretnych podmiotach.
Krajowy Rejestr Sądowy był wyjściem naprzeciw wobec oczekiwań tych wszystkich grup. Integrował on wszystkie wymienione wyżej zbiory, a dodatkowo ujednolicał je i znacznie ułatwiał ścieżkę dostępu do informacji, jaką musiał przejść obywatel.
Na mocy Ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym nadano specjalną właściwość 21 Sądom Rejonowym. Przez pierwszą dekadę baza nie była upubliczniona w internecie. Aby z niej skorzystać, trzeba było udać się do dysponującego dostępem do niej Sądu Rejonowego.
Na szczęście ustawodawca przewidział, że ilość zapytań może być spora i zdecydował się na takie rozmieszczenie sieci Sądów Rejonowych, by co najmniej jeden znajdował się w każdym województwie na terenie Polski. Niektóre regiony, na przykład Śląsk, mają do dyspozycji nawet dwie takie placówki: w Gliwicach i w Bielsku-Białej.
Czy z danymi z KRS można się zapoznać przez internet?
Tak, można. Kluczową rolę odegrały tutaj rozporządzenia, jakie weszły w życie w grudniu 2011 roku. Regulowały one zakres dostępności bazy w systemie teleinformatycznym, czyli w internecie. Na skutek tych zmian, Krajowy Rejestr Sądowy został udostępniony online w czerwcu 2012 roku. Dziś można z niego korzystać na przykład z poziomu największej bazy firm w Polsce - ALEO.com.
To prosty i skuteczny sposób, by cieszyć się z dostępu nie tylko do danych z KRS, ale też do rekordów, jakie są zawarte w bazie NIP oraz REGON. Informacje podawane są w sposób przejrzysty, co dodatkowo ułatwia prześledzenie szeregu zależności między niektórymi spółkami. Wyszukiwarka w serwisie ALEO.com jest w pełni darmowa.
Jakie dane odnajdziemy w bazie KRS?
Jest to bardzo obszerna baza, która daje dostęp do wielu szczegółowych informacji, dzięki którym możemy dowiedzieć się - na przykład o gminie lub fundacji - zaskakująco dużo. Baza składa się z sześciu zbiorów i jest stale rozwijana. W grudniu 2020 roku dodano do KRS informacje o dłużnikach niewypłacalnych.
Poza podstawowymi informacjami, jak danymi teleadresowymi, możemy też szybko prześledzić informacje o oddziałach, jeśli firma takie posiada. Krajowy Rejestr Sądowy pozwoli nam też zapoznać się z danymi o władzach firmy. To niezwykle skuteczne narzędzie, by szybko prześledzić dane firm, które wchodzą w skład jednej grupy kapitałowej.
Jeśli na rynku powstał nowy podmiot, który jest efektem fuzji firm A i B, to dzięki KRS możemy szybko poznać też archiwalne numery NIP obu tych działalności, które przestały obowiązywać po powołaniu do życia nowej firmy.
Krajowy Rejestr Sądowy daje nam też dostęp do informacji o kondycji finansowej wybranych podmiotów. Jeśli forma działalności wymusza na spółce podawanie rocznych raportów finansowych, to dzięki KRS możemy szybko je przejrzeć i zestawić ze sobą.
W ten sam sposób można też szybko wyodrębnić dane o podmiotach, które znalazły się w gorszej sytuacji finansowej, co skutkowało wprowadzeniem nadzoru. Krajowy Rejestr Sądowy pozwoli poznać nam też informacje o prokurentach oraz osobach upoważnionych przez właściciela firmy do negocjacji i zawierania umów.
Pod koniec 2020 roku dodano szósty rejestr. Składa się on z informacji o dłużnikach niewypłacalnych. To bardzo skuteczne narzędzie, które pomoże szybko „przefiltrować” potencjalnych partnerów biznesowych i upewnić się, czy firma nie zalega z płatnościami (zarówno innym podmiotom, jak i na przykład składek na ZUS czy podatku VAT), co mogłoby utrudnić efektywną współpracę z podmiotem.
